Axtarış Nəticələri

Əraf Suresi, 4. Ayet: Biz neçə-neçə məmləkətləri məhv etdik. Beləcə, əzabımız onlara gecə, yaxud gündüz istirahət edərkən gəlmişdi. (Allah Lut peyğəmbərin qövmünü gecə, Şüeyb peyğəmbərin qövmünü isə gündüz vaxtı məhv etmişdir.)...
Əraf Suresi, 31. Ayet: Ey Adəm oğulları, hər dəfə məscidə (namaza) gedərkən gözəl paltarlarınızı geyinin! Yeyin, için, lakin israf etməyin! Şübhəsiz, Allah israf edənləri sevməz. (İslam dini təmizlik və gözəllik dinidir. İslama görə, insanların övrət yerlərini örtəcək qədər paltar geyinmələri vacibdir. Bununla yanaşı, ibadət əsnasında ən gözəl və ən təmiz paltarı geyinmək də sünnədəndir.)...
Bəqərə Suresi, 9. Ayet: Onlar, (özlərinə görə guya) Allahı və möminləri aldadırlar. Halbuki yalnız özlərini aldadır və bunu dərk etmirlər....
Bəqərə Suresi, 12. Ayet: Bilin ki, əsil fitnə-fəsad törədənlər onlardır. Lakin bunu dərk etmirlər....
Bəqərə Suresi, 73. Ayet: Buna görə də Biz: “(Kəsilmiş inəyin) bir parçasını ona (ölüyə) vurun!” – demişdik. Allah ölüləri belə dirildər və sizə Öz möcüzələrini göstərər ki, bəlkə dərk edəsiniz....
Bəqərə Suresi, 104. Ayet: Ey iman gətirənlər! “Raina” (bizə qayğı göstər) deməyin! “Unzurna” (Bizə bax) deyin! Siz (Allahın hökmünə) qulaq asın! Kafirlər üçün şiddətli bir əzab vardır. (Həzrət Peyğəmbər (s.ə.s.) əshabına bir şey öyrədərkən onlar “bizə qayğı göstər” kimi mənalara gələn “Raina” sözünü işlədirdilər. İbrani dilində də söymək mənasına gələn buna yaxın bir söz vardı. Yəhudilər öz dillərindəki mənasını nəzərdə tutaraq bu sözlə Həzrət Peyğəmbərə (s.ə.s.) xitab etməyə başladılar. Bu səbəbdən yuxarıdakı ayə nazil ...
Bəqərə Suresi, 165. Ayet: İnsanlardan elələri var ki, Allahdan qeyrilərini Ona şərik qoşur və onları Allahı sevdikləri kimi sevirlər. İman gətirənlərin Allaha olan sevgisi isə daha qüvvətlidir. Kaş zalımlar əzabı görəcəkləri zaman anlayacaqları kimi, bütün gücün Allaha məxsus olduğunu və Allahın əzabının şiddətli olduğunu dərk edəydilər....
Bəqərə Suresi, 171. Ayet: Kafirlərin halı çığırtı və bağırtıdan başqa heç nə eşitməyənləri qışqıraraq səsləyən kimsənin halına bənzəyir. Onlar kar, lal və kordurlar. Buna görə də onlar dərk etməzlər. (Bu ayədə Həzrət Peyğəmbərin (s.ə.s.) kafirləri haqq yola dəvət etməsi, çobanın qoyunlarına qışqırıb-bağırmasına bənzədilmişdir.)...
Bəqərə Suresi, 179. Ayet: Ey ağıl sahibləri, qisasda sizin üçün həyat vardır! Ola bilsin ki, siz pis əməllərdən çəkinəsiniz. (Bu ayədəki “qisasda sizin üçün həyat vardır” ifadəsindən məqsəd odur ki, əgər qisas tətbiq edilərsə, bir insanın öldürülməsi ilə bir çox insanın həyatı xilas olar. Çünki başqalarını öldürdüyü zaman ölümə məhkum olacağını dərk edən bir şəxs bu cinayəti işləməz.)...
Bəqərə Suresi, 269. Ayet: Allah dilədiyi kimsəyə hikmət verər. Kimə hikmət verilmişsə, deməli, ona çoxlu xeyir verilmişdir. Ağıl sahiblərindən başqa heç kəs (bunu) dərk etməz. (Faydalı və dərin elmə hikmət deyilmişdir. Allahın hikmət verdiyi kimsələr, başda peyğəmbərlər olmaqla elmi ilə əməl edən alimlərdir.)...
Tövbə Suresi, 40. Ayet: Əgər siz ona (Peyğəmbərə) yardım etməsəniz, (bilin ki,) kafirlər ikinin ikincisini (Sövr mağarasına sığınan iki nəfərdən biri olan Peyğəmbəri Məkkədən) çıxartdıqları zaman Allah ona yardım etmişdi. İkisi mağarada ikən o, öz dostuna (Əbu Bəkrə): “Kədərlənmə! Şübhəsiz ki, Allah bizimlə bərabərdir”, - deyirdi. Beləcə, Allah ona əminlik verdi, sizin görmədiyiniz əsgərlərlə (mələklərlə) onu dəstəklədi və kafirlərin sözünü alçaltdı. Allahın sözü isə ucadır. Allah yenilməz qüvvət və hikmət sahibidir. (...
Yunus Suresi, 16. Ayet: De: “Əgər Allah diləsəydi, onu sizə oxumazdım və (Allah) onu sizə bildirməzdi. Mən (Quran nazil edilməzdən) əvvəl də sizin aranızda ömür sürmüşəm. Yenə də dərk etmirsinizmi?”...
Yunus Suresi, 39. Ayet: Əksinə, onlar həqiqətini dərk edə bilmədikləri və yozumu onlara gəlib çatmayan Quranı yalanladılar. Onlardan əvvəlkilər də belə yalanlamışdılar. Bax gör, zalımların sonu necə oldu!...
Hud Suresi, 51. Ayet: Ey qövmüm! Mən buna görə sizdən heç bir əvəz tələb etmirəm. Mənim mükafatım yalnız məni yaradana aiddir. Hələ də düşünüb dərk etmirsinizmi?...
Maidə Suresi, 97. Ayet: Allah müqəddəs ev olan Kəbəni, haram ayı, həcc qurbanını və (qurbanlığın boynuna asılan) boyunbağları insanlar üçün bir dayaq (dolanacaq vasitəsi) etdi. Bu, Allahın göylərdə və yerdə nə varsa, hamısını bildiyini və hər şeydən xəbərdar olduğunu dərk etməyiniz üçündür....
Maidə Suresi, 103. Ayet: Allah nə bəhirəni, nə saibəni, nə vəsiləni, nə də hamini (şəriətə uyğun) etmişdir. Lakin kafirlər Allaha yalandan iftira atırlar. Onların əksəriyyəti düşünüb dərk etmirlər. (Cahiliyyə dövründə ərəblər arasında heyvanlarla bağlı batil bir inanc vardı. Belə ki, onlar müəyyən səbəblərdən bəzi heyvanları ya bütlərə qurban edir, ya da sərbəst buraxırdılar. Məsələn beş dəfə doğan və beşinci balası dişi olan dəvəyə “bəhirə” deyir, qulağına iz qoyur, südü sağılmadan bütlər üçün saxlayırdılar. Bütlər üçü...
Ali-İmran Suresi, 7. Ayet: Sənə Kitabı (Quranı) nazil edən Odur. Onun bir hissəsi möhkəm (mənası aydın olan) ayələrdir. Onlar Kitabın əsasıdır. Digər qismi isə mütəşabeh (mənası dəqiq bilinməyən) ayələrdir. Ancaq qəlblərində əyrilik olan kimsələr, fitnə salmaq və onu yozmaq üçün ondakı mütəşabeh ayələrin arxasınca gedərlər. Halbuki, onun yozumunu, Allahdan başqa heç kəs bilə bilməz. Elmdə yüksək dərəcəyə çatmış olanlar isə: “Onlara iman etdik. Hamısı Rəbbimizdəndir”, - deyərlər. Ağıl sahiblərindən başqası (bunu) dərk etmə...
Ali-İmran Suresi, 69. Ayet: Kitab əhlindən bir dəstə sizi yolunuzdan döndərmək istədi. Halbuki onlar yalnız özlərini haqq yoldan döndərirlər, lakin (bunu) dərk etmirlər....
Əhqaf Suresi, 33. Ayet: Göyləri və yeri yaradan, bunları yaratmaqla yorulmayan Allahın ölüləri diriltməyə də qadir olduğunu dərk etmirlərmi? Bəli! Şübhəsiz ki, O, hər şeyə qadirdir....
Nəml Suresi, 84. Ayet: Onlar gəldikləri zaman Allah buyuracaq: “Siz Mənim ayələrimi tam dərk etmədən yalanladınızmı? Yoxsa (dünyada) nə etdiniz?”...
Yusif Suresi, 109. Ayet: Səndən əvvəl də yalnız şəhər əhlindən vəhy etdiyimiz kişiləri peyğəmbər göndərdik. Onlar yer üzündə gəzib dolaşmadılarmı ki, özlərindən əvvəlkilərin aqibətinin necə olduğunu görsünlər?! Şübhəsiz, təqva sahibləri üçün axirət yurdu daha yaxşıdır. Hələ də dərk etmirsinizmi?...
Rəd Suresi, 4. Ayet: Yer üzündə eyni su ilə sulanan bir-birinə qonşu ərazilər, üzüm bağları, əkinlər, şaxəli və şaxəsiz xurma ağacları vardır. Ancaq yeyilməsi baxımından onların bir qismini digərlərindən üstün tuturuq. Şübhəsiz ki, bunda dərk edən bir qövm üçün dəlillər vardır. (Yəni, eyni torpaqdan və eyni sudan bəslənən bitkilərin hər birinin dadının, rənginin və formasının bir-birindən fərqli olması Allahın varlığını və qüdrətini açıq şəkildə göstərən dəlillərdəndir.)...
Rəd Suresi, 13. Ayet: Göy gurultusu həmd edərək Onu təsbeh edir (şəninə təriflər deyir). Mələklər də Onun qorxusundan (həmd edərək Onu təsbeh edirlər). Onlar Allah barəsində mübahisə edərkən O, ildırımları göndərərək dilədiyi kimsəni onunla müsibətə düçar edər. Onun cəzası şiddətlidir....
Nəhl Suresi, 28. Ayet: Öz-özlərinə zülm edərkən canlarını mələklərin aldıqları kimsələr: “Biz heç bir pis iş görmürdük”, - deyərək təslim olarlar. Xeyr! Həqiqətən, Allah sizin nələr etdiyinizi çox yaxşı bilir....
Nəhl Suresi, 44. Ayet: (Onları) açıq-aşkar möcüzələr və kitablarla (göndərmişdik). Sənə də Quranı nazil etdik ki, insanlara, onlara göndəriləni açıqlayasan və ola bilsin ki, onlar düşünüb dərk edərlər....
Nəhl Suresi, 113. Ayet: Şübhəsiz ki, onlara özlərindən bir peyğəmbər gəldi, ancaq onlar onu yalanladılar. Buna görə də zülm edərkən əzab onları yaxaladı....
Kəhf Suresi, 34. Ayet: Onun başqa gəliri də var idi. Ona görə də yoldaşı ilə söhbət edərkən ona: “Mən, mal-mülk cəhətdən səndən daha zənginəm, (əşirətdəki) say etibarilə də səndən daha güclüyəm!” - dedi....
Kəhf Suresi, 68. Ayet: Axı (həqiqətini) dərk edə bilmədiyin bir şeyə necə səbir edə bilərsən?...
Həcc Suresi, 45. Ayet: (Xalqı) zülm edərkən məhv etdiyimiz neçə-neçə məmləkət vardır ki, indi oranın divarları, çökən tavanlarının üstünə aşmışdır. Neçə-neçə xaraba qalmış su quyuları və (içində heç kimin yaşamadığı) yüksək saraylar da vardır....
Nur Suresi, 2. Ayet: Zina edən qadın və zina edən kişinin hər birinə yüz şallaq vurun! Əgər Allaha və axirət gününə inanırsınızsa, Allahın dinində (hökmlərini tətbiq edərkən) onlara qarşı ürəyiniz yumşalmasın! Möminlərdən bir qrup da onlara verilən cəzaya şahid olsun!...
Nur Suresi, 63. Ayet: Peyğəmbəri öz aranızda bir-birinizi çağırdığınız kimi çağırmayın! Şübhəsiz ki, sizin içinizdən (icazəsiz) xəlvətcə aradan çıxanları Allah bilir. Buna görə də Onun əmrinə qarşı çıxanlar başlarına bir bəla gəlməsindən, yaxud acı bir əzaba düçar olmaqdan çəkinsinlər! (Bu ayə Həzrət Peyğəmbərə (s.ə.s.) adı ilə xitab etməyin, yaxud ondan bəhs edərkən ancaq adını söyləməyin doğru olmadığını və müsəlmanlara yaraşmadığını ifadə edir. Buna görə də Həzrət Peyğəmbərdən bəhs edərkən “Mühəmməd əleyhissəlam”,...
Şüəra Suresi, 20. Ayet: Musa dedi: “Mən o işi edərkən nadanlardan idim. (Burada Həzrət Musanın bir Misirlini öldürməsinə işarə edilir. Təfsirlərdə Həzrət Musanın öldürmə məqsədi güdmədən bir nəfəri vurduğu və bunun nəticəsində həmin adamın öldüyü qeyd olunur.)...
Saffat Suresi, 63. Ayet: Həqiqətən, Biz onu (zəqqum ağacını) zalımlar üçün bir imtahan etdik. (Kafirlər Qurandakı “cəhənnəmdə bitən ağac” sözünü eşitdikləri zaman: “Od ağacı yandırdığı halda necə olur ki, cəhənnəmdə ağac bitir?” - deyə bunu məsxərəyə qoymuşdular. Beləcə, bu söz onlar üçün bir imtahan oldu. Onlar Allahın istədiyi təqdirdə cəhənnəm odunun yandırmayacağı bir ağacı yaratmağa qadir olduğunu dərk etmədilər.)...
Saffat Suresi, 138. Ayet: Axşam da. Hələ də dərk etmirsinizmi?...
Sad Suresi, 69. Ayet: Onlar (orada) mübahisə edərkən uca məclisdən (mələklər məclisindən) mənim heç bir məlumatım yox idi....
Zümər Suresi, 43. Ayet: Yoxsa onlar Allahdan başqalarını özlərinə şəfaətçi qəbul etdilər? De: “Onlar heç bir şeyə malik olmasalar və heç nəyi dərk etməsələr də?”...
Mömin Suresi, 67. Ayet: Sizi torpaqdan, sonra nütfədən, sonra laxtalanmış qandan yaradan, sonra sizi (ana bətnindən) uşaq olaraq çıxardan, sonra yetkinlik yaşına çatasınız, sonra da qocalasınız deyə yaşadan Odur. Sizdən kimisi də daha əvvəl vəfat edir. Bu ona görədir ki, siz müəyyən bir vaxta qədər yaşayasınız və bəlkə (bunları) düşünüb dərk edəsiniz....
Fussilət Suresi, 48. Ayet: Daha əvvəl dua etdikləri (bütlər) onlardan uzaqlaşıb yoxa çıxacaq və onlar özləri üçün qaçacaq bir yer olmadığını dərk edəcəklər....
Zuxruf Suresi, 3. Ayet: Anlayıb dərk edəsiniz deyə Biz onu ərəbcə bir Quran etdik....
Hucurat Suresi, 4. Ayet: (Ey Peyğəmbər!) Şübhəsiz ki, otaqların arxa tərəfindən səni çağıranların çoxu bunu dərk etmir. (Təfsirlərdə qeyd olunan bir rəvayətə görə, Üveynə ibn Hisn və Əqrə ibn Habis Təmim oğullarından yetmiş nəfərlik bir heyətlə günorta vaxtı Həzrət Peyğəmbərin yanına gəlmişdilər. Həzrət Peyğəmbər öz evində yatdığı bir əsnada onlar: “Ey Mühəmməd, çölə çıx, yanımıza gəl!” - deyə qışqırmışdılar. Yuxarıdakı ayə belə davranışların doğru olmadığını bildirir.)...
Hədid Suresi, 17. Ayet: Bilin ki, Allah torpağı ölümündən sonra dirildər. Biz sizə ayələri bəyan etdik ki, düşünüb dərk edəsiniz....
Həşr Suresi, 13. Ayet: Onların ürəklərində sizə qarşı hiss etdikləri qorxu Allaha qarşı olan qorxularından daha şiddətlidir. Çünki onlar dərk etməyən bir tayfadır....
Həşr Suresi, 14. Ayet: Onlar sizə qarşı ancaq möhkəmləndirilmiş şəhərlərdə, yaxud sipər arxasından hamılıqla vuruşarlar. Öz aralarındakı vuruşmaları isə çox şiddətlidir. Sən onların həmrəy olduqlarını zənn edərsən, halbuki qəlbləri müxtəlif düşüncələr içindədir. Çünki onlar dərk etməyən bir tayfadır....
Qəsəs Suresi, 60. Ayet: Sizə verilən hər şey dünya həyatının neməti və bərbəzəyidir. Allah yanında olanlar isə daha xeyirli və daha əbədidir. Hələ də dərk etmirsinizmi?...
Ənkəbut Suresi, 14. Ayet: Nuhu da öz qövmünə göndərmişdik. O, min ildən əlli il az onların arasında qaldı. Nəhayət, zülmlərinə davam edərkən tufan onları yaxaladı....
Ənkəbut Suresi, 43. Ayet: Biz bu məsəlləri insanlar üçün çəkirik. Lakin onları ancaq bilənlər (düşünüb öyüd götürənlər) dərk edərlər....
Ənbiya Suresi, 10. Ayet: Həqiqətən, Biz içində sizin üçün öyüd-nəsihət olan bir Kitabı sizə nazil etdik. Hələ də dərk etmirsinizmi?...
Ənbiya Suresi, 67. Ayet: Tfu sizə də, Allahı qoyub ibadət etdiklərinizə də! Siz hələ də dərk etmirsinizmi?”...
Yasin Suresi, 62. Ayet: Həqiqətən, şeytan sizdən bir çox nəsilləri haqq yoldan azdırdı. Hələ də dərk etmirsinizmi?...
Yasin Suresi, 68. Ayet: Biz kimə uzun ömür versək, onu yaradılış etibarilə tərsinə çevirərik (qocaldıb zəif bir hala salarıq). Hələ də dərk etmirlərmi?...
Casiyə Suresi, 5. Ayet: Gecə və gündüzün ard-arda gəlməsində, Allahın göydən ruzi (su) endirib onunla torpağı ölümündən sonra diriltməsində və küləkləri əsdirməsində də düşünüb dərk edənlər üçün (Allahın varlığını və qüdrətini göstərən) dəlillər vardır....
Casiyə Suresi, 26. Ayet: De: “Allah sizi dirildir, sonra öldürür, sonra da haqqında heç bir şübhə olmayan qiyamət günü sizi bir yerə toplayacaqdır. Lakin insanların çoxu bunu dərk etmir”....
Ənam Suresi, 32. Ayet: Dünya həyatı yalnız oyun və əyləncədən ibarətdir. Şübhəsiz, axirət yurdu təqva sahibləri üçün daha xeyirlidir. Yenə də düşünüb dərk etmirsinizmi?...
Ənam Suresi, 98. Ayet: Sizi tək bir nəfsdən (Adəmdən) yaradan da Odur. (Sizin üçün) bir qalma yeri (dünya həyatı), bir də əmanət olaraq qoyulacağınız yer (qəbir) var. Biz dərk edən bir qövm üçün ayələri ətraflı izah etdik....
Ənam Suresi, 104. Ayet: Rəbbinizdən sizə bəsirət (görüb dərk etmə qabiliyyəti) gəlmişdir. Kim görərsə, bu öz lehinə, kim də görməzsə, bu onun əleyhinədir. Mən sizin üstünüzdə gözətçi deyiləm. (Allah-Təala insanlara cisimləri görmələri üçün göz verdiyi kimi, həqiqətləri görmələri üçün də qəlb gözü olan idrak qabiliyyəti vermişdir. Kim bu qabiliyyətini doğru yolda işlətməzsə, özünə zərər vermiş olar.)...
Haqqə Suresi, 12. Ayet: O sizin üçün bir ibrət dərsi olsun və dinləyib dərk edənlər onu yadda saxlasın deyə belə etdik....
Bəqərə Suresi, 73. Ayet: Biz dedik: “Onu bir az vur”. Beləliklə, Allah ölüləri diriltməklə Öz dəlillərini sizə göstərir. Ümid edirəm həqiqəti dərk edirsiniz....
Bəqərə Suresi, 154. Ayet: Allah yolunda öldürülənlərə “ölü” deməyin. Əksinə, onlar “canlıdırlar”, ancaq bunu dərk edə bilmirsən....
Bəqərə Suresi, 282. Ayet: Ey iman gətirənlər! Müəyyən müddətə bir-birinizə borc verəndə onu yazın. Kim yazırsa ədalətlə yazsın. Allahın ona öyrətdiyi kimi yazmaqdan çəkinməsin, yazsın. Qoy borclu onu yazsın. Rəbbi olan Allaha qarşı təqvalı olsun və ondan heç nəyi tərk etməsin. Əgər borclu ruhi xəstədirsə, acizdirsə və ya öz-özünə diktə və ya diqtə etmək iqtidarında deyilsə, vəlisi ona ədalətli şəkildə yazmalıdır. Adamlarınızdan iki şahid tutun. Əgər iki kişi yoxdursa, razılaşdığınız şəxslərdən bir kişi və iki qadın şahid...
Maidə Suresi, 50. Ayet: Onlar cəhalət hökmünü istəyirlər? Haqqı dərk edən bir qövm üçün Allahdan daha yaxşı hakim kim ola bilər?...
Maidə Suresi, 83. Ayet: Onlar Peyğəmbərə nazil olanı eşitdikdə, həqiqəti dərk etdikləri üçün gözlərinin yaşla dolduğunu görərsən. Onlar: "Ey Rəbbimiz! Biz iman gətirdik, bizi şahidlərlə yaz!"...
Maidə Suresi, 106. Ayet: Ey iman gətirənlər! Əgər sizdən biriniz ölüm əlamətləri göstərərsə, vəsiyyət edərkən aranızdan iki ədalətli kişi şahidlik etsin. Yaxud yer üzündə səfərdə olarkən sizə ölüm üz verərsə, aranızda olmayan iki nəfər şahidlik etsin. Əgər şübhə edirsinizsə, o iki nəfəri namazdan sonra həbs edin. "Biz şəhadətimizi qohumumuz olsa belə heç bir qiymətə satmamışıq və Allahın şəhadətini gizlətməmişik. Yoxsa belə etsəydik, günahkarlardan olarıq". Allaha and içsinlər....
Ənam Suresi, 26. Ayet: Başqalarını ondan çəkindirməyə çalışırlar və özləri də ondan uzaqlaşırlar. Və yalnız özlərini məhv edirlər, lakin bunu dərk etmirlər....
Ənam Suresi, 103. Ayet: Gözlər Onu dərk edə bilməz; Gözləri dərk edir. O, təfərrüatları biləndir, hər şeydən xəbərdardır....
Ənfal Suresi, 7. Ayet: Allah söz vermişdi ki, iki ümmətdən biri sənin olacaq. Amma sən gücü olmayanı istəyirdin. Halbuki Allah Öz sözləri ilə Haqqı dərk etmək və kafirləri yox etmək istəyirdi....
Ənfal Suresi, 65. Ayet: Ya Peyğəmbər! Möminləri döyüşməyə təşviq et. Əgər sizdən iyirmi nəfər səbirli olsa, onlar iki yüz nəfərdən üstün olarlar. Əgər sizdən yüz nəfər olsa, kafirlərdən min nəfərə qalib gələrlər. Çünki onlar həqiqətən dərk etməyən bir tayfadırlar....
Yunus Suresi, 39. Ayet: Yox! Elmlərini dərk edə bilmədikləri və həqiqi mənası onlara izah edilməmiş bir şeyi inkar etdilər. Onlardan əvvəlkilər də eyni şeyi təkzib etmişdilər. Görün zalımların aqibəti necə oldu!...
Yunus Suresi, 55. Ayet: Bil ki, göylərdə və yerdə nə varsa, Allaha məxsusdur. Yenə də yaxşı bil ki, Allahın xəbərdarlığı haqdır. Lakin onların çoxu bu həqiqəti dərk etmir....
Rəd Suresi, 19. Ayet: Məgər Rəbbindən sənə nazil edilənin haqq olduğunu bilən kor kimidirmi? Yalnız sağlam düşünənlər nəsihət qəbul edib həqiqəti dərk edə bilər....
Hicr Suresi, 75. Ayet: Şübhəsiz ki, bunda dərindən dərk edənlər üçün ibrətlər vardır....
Nəhl Suresi, 38. Ayet: “Allah ölüləri diriltməz”. Onlar bütün gücləri ilə Allaha and içdilər. Yox! Allahın ölüləri diriltdiyi müəyyən bir ifadədir. Ancaq insanların çoxu bu həqiqəti dərk etmir....
Kəhf Suresi, 34. Ayet: Və bu, onun sərvətinə çevrildi. Dostu ilə söhbət edərkən: “Mən səndən mal baxımından zənginəm, adamların sayına görə də səndən güclüyəm”. dedi....
Kəhf Suresi, 57. Ayet: Rəbbinin ayələri ilə öyüd-nəsihət verildiyi zaman onlara məhəl qoymayan və əməllərinə etinasızlıq göstərən kəsdən daha zalım kim ola bilər? Biz belə insanların qəlbinə pərdə çəkmişik, onları düşünməkdən və haqqı dərk etməkdən çəkindirmişik, qulaqlarına ağırlıq qoymuşuq. Onları doğru yola yönəltməyə çalışsan belə, onlar heç vaxt doğru yola dönməzlər....
Taha Suresi, 110. Ayet: O, onların önlərində və arxalarında olanı bilir. Lakin onlar Onu elmlə dərk edə bilməzlər....
Möminun Suresi, 56. Ayet: Onlar elə güman edirlər ki, Biz onların yaxşılıqlarını tezləşdirəcəyik? Xeyr, onlar həqiqəti dərk edəcək qədər şüurlu deyillər....
Nəml Suresi, 46. Ayet: Saleh: "Ey qövmüm! Yaxşılıq davam edərkən niyə pisliyin tez baş verməsini istəyirsiniz? Allahdan bağışlanma diləyə bilməzsiniz? Bəlkə bağışlanarsınız!" dedi....
Nəml Suresi, 50. Ayet: Bir plan qurdular. Beləliklə, biz onların planlarını alt-üst etdik. Amma onlar bunu dərk etmədilər....
Nəml Suresi, 84. Ayet: Gəldikləri zaman dedilər: "Məgər siz onu elmlə dərk etmədinizmi və ayələrimi yalan saydınız? Yoxsa başqa bir səbəb varmı?" dedi....
Rum Suresi, 56. Ayet: Elm və iman verilmiş şəxslər dedilər: "Həqiqətən, siz qiyamət gününə qədər Allahın şəriətində qaldınız. Bu, qiyamət günüdür. Lakin siz bu həqiqəti dərk etmədiniz....
Loğman Suresi, 25. Ayet: Əgər onlardan soruşsan: “Göyləri və yeri kim yaratmışdır?” Soruşsan, mütləq “Allah” olacaq. deyəcəklər. De: “Həmd Allaha məxsusdur”. Xeyr, insanların çoxu bunu dərk etmir....
Səcdə Suresi, 12. Ayet: Günahkarlar Rəbbinin hüzurunda başlarını aşağı salıb dedilər: "Ey Rəbbimiz! Biz gördük və eşitdik. İndi bizi dünyaya qaytar ki, yaxşı işlər görək. Biz artıq möhkəm möminlərik." Əgər onlar tərtib edərkən görə bilsəydiniz!...
Yasin Suresi, 49. Ayet: Bir-biri ilə mübahisə edərkən onları tutmaq üçün tək bir qışqırıqdan başqa heç nə gözləmirlər....
Sad Suresi, 69. Ayet: Onlar müzakirə edərkən mənim Mele-i A'la haqqında heç bir məlumatım yox idi....
Zümər Suresi, 43. Ayet: Yoxsa onlar Allahdan başqa şəfaətçilərmi qəbul etdilər? De: “Onlar heç bir şeyə malik olmasalar və dərk etməsələr də?...
Mömin Suresi, 57. Ayet: Əlbəttə, göylərin və yerin yaradılması insanların yaradılışından daha böyük bir şeydir. Amma insanların çoxu bu həqiqəti dərk etmir....
Mömin Suresi, 70. Ayet: Bu kitabı və elçilərimizlə göndərdiyimizi inkar edənlər, şübhəsiz ki, həqiqəti dərk edəcəklər....
Şura Suresi, 24. Ayet: Onlar sizin üçün “Allaha qarşı yalan uydurdular”. deyirlər. Halbuki, Allah istəsə, sənin qəlbini də möhürləyə bilər. Qərb məhv edir. Və sözü ilə həqiqəti dərk edir. O, sinələrdə olanı çox yaxşı bilir....
Casiyə Suresi, 26. Ayet: De: "Sizi dirildən, sonra da sizi öldürən Allahdır. Sonra O, sizi qiyamət günü bir yerə toplayacaqdır. Ancaq insanların çoxu bu həqiqəti dərk etmir....
Zariyat Suresi, 20. Ayet: Həqiqəti dərk edənlər üçün yer üzündə çoxlu dəlillər vardır....
Həşr Suresi, 13. Ayet: Onların qəlbində Allah qorxusundan daha çox sizdən qorxu var. Bu ona görədir ki, onlar həqiqəti dərk etməyən bir tayfadırlar....
Həşr Suresi, 21. Ayet: Əgər Biz bu Quranı dağa nazil etsəydik. Qorxu hissi ilə özünü Allah qorxusundan parça-parça görəcəksən. Biz bu misalları insanlar üçün veririk ki, düşünüb həqiqəti dərk etsinlər....
Münafiqun Suresi, 3. Ayet: Bu ona görədir ki, onlar əvvəlcə iman gətirdilər, sonra isə kafir oldular. Buna görə də onların qəlbləri möhürlənmişdir. İndi onlar həqiqəti dərk edə bilmirlər....
Münafiqun Suresi, 7. Ayet: Onlar Allah Rəsulunun yanında olanlara: “Onlara kömək etməyin ki, dağılışsınlar” dedilər. deyənlərdir. Halbuki göylərin və yerin bütün xəzinələri Allaha məxsusdur. Halbuki münafiqlər bu həqiqəti dərk edə bilməzlər....
Əraf Suresi, 4. Ayet: Biz neçə-neçə məmləkətləri (onların əhalisini) məhv etdik. Əzabımız onlara (Lut peyğəmbərin qövmünə) gecə (yatarkən), yaxud (Şüeyb peyğəmbərin qövmünə) günün günorta çağı (istirahət edərkən) gəldi....
Əraf Suresi, 31. Ayet: Ey Adəm oğulları! Hər bir ibadət vaxtı (namaz qılarkən, məscidə gedərkən və ya təvaf edərkən) gözəl libaslarınızı geyin, yeyin-için, lakin israf etməyin, çünki (Allah) israf edənləri sevməz!...
Əraf Suresi, 169. Ayet: Onlardan sonra yerlərinə kitaba (Tövrata) sahib olan xələflər keçdilər. Onlar fani dünya malını alıb deyirdilər: “Biz (Allah tərəfindən) bağışlanacağıq!” Onlara bunun misli qədər (kimi) daha bir haram gəlsəydi, onu da alardılar. Məgər Allaha dair yalnız haqqı demək barədə kitabda (Tövratda) onlardan əhd alınmamışdımı?! Halbuki orada (kitabda) olanları oxuyub öyrənmişdilər. Axirət evi Allahdan qorxanlar üçün daha xeyirlidir. Məgər dərk etmirsiniz?...
Bəqərə Suresi, 12. Ayet: Bilin ki, onlar fəsad törədəndirlər, lakin (bunu) dərk etmirlər....
Bəqərə Suresi, 73. Ayet: Belə olduqda Biz: “(Kəsilmiş inəyin) bir parçasını ona (qatili bilinməyən ölüyə) vurun!” – dedik. (Onlar da vurdular və ölü dirildi). Allah (bütün) ölüləri bu qaydada dirildər və sizə Öz möcüzələrini göstərər ki, ağla gəlib (bunu) dərk edəsiniz....
Bəqərə Suresi, 76. Ayet: (Bu münafiqlər) iman gətirənlərlə görüşdükləri zaman: “İman gətirdik”,- deyirlər. Xəlvətdə olduqları vaxtda isə biri digərinə: “Allahın (Tövratda) sizə bildirdiyi şeyi (müsəlmanlara) xəbər verirsiniz ki, Rəbbinizin yanında onları sizə qarşı dəlil gətirsinlər? (Bunu) dərk etmirsinizmi ?” – söyləyirlər....
Bəqərə Suresi, 103. Ayet: Əgər onlar (Qurana və Peyğəmbərə) iman gətirib pis əməllərdən (sehrə uymaqdan) çəkinsəydilər, Allah tərəfindən əldə etdikləri savab daha xeyirli olardı. Kaş ki, bunu dərk edəydilər....
Bəqərə Suresi, 154. Ayet: Allah yolunda öldürülənlərə (şəhid olanlara) “ölü” deməyin. Əksinə, onlar (Allah dərgahında) diridirlər, lakin siz bunu dərk etmirsiniz....
Bəqərə Suresi, 171. Ayet: Kafirlər səda və nidadan (çığırtı və bağırtıdan) başqa bir şey anlamayanlara (heyvanlara) bənzərlər. Onlar kar, lal və kordurlar. Buna görə də haqqı dərk etməzlər....
Bəqərə Suresi, 269. Ayet: Allah istədiyi şəxsə hikmət (elm, mərifət, müdriklik) bəxş edər. Kimə hikmət bəxş edilmişsə, ona çoxlu xeyir (əbədi səadət) verilmişdir. Bunu ancaq ağıllı adamlar dərk edərlər!...
Tövbə Suresi, 65. Ayet: (Ya Rəsulum!) Onlardan (Təbuk döyüşünə gedərkən səni lağa qoyan münafiqlərdən nə üçün belə etdiklərini) soruşsan: “Biz ancaq söhbət edib zarafatlaşırdıq (əylənirdik)”,- deyə cavab verərlər. De: “Allaha, Onun ayələrinə və Peyğəmbərinə istehzamı edirsiniz?!...
Yunus Suresi, 16. Ayet: De: “Əgər Allah istəsəydi, mən onu sizə oxutmazdım və Allah da onu sizə bildirməzdi. Mən ondan (Quran nazil ediləndən) qabaq sizin aranızda (qırx il) ömür sürmüşəm. ( Bu müddət ərzində məni doğru danışan bir adam kimi tanıyırsınız. Qırx yaşından sonra mən sizə necə yalan deyə bilərəm?) Məgər (Quranın mənim sözlərim deyil, məhz Allah kəlamı olduğunu) dərk etmirsinizmi?”...
Hud Suresi, 51. Ayet: Ey camaatım! Mən buna (peyğəmbərliyi təbliğ etməyə) görə sizdən heç bir mükafat istəmirəm. Mənim mükafatım yalnız məni yaradana aiddir. Məgər dərk etmirsiniz?...
Maidə Suresi, 103. Ayet: Bəhirə, saibə, vəsilə və haminin heç birisini Allah (sizin üçün müəyyən edib) qanuni buyurmamışdır. Lakin kafirlər Allaha qarşı yalan uydururlar. Onların (kafirlərə uyan camaatın) əksəriyyəti isə (bu cür iddiaların Allaha qarşı böhtan, iftira olduğunu) dərk etmirlər....
Ali-İmran Suresi, 7. Ayet: (Ya Rəsulum!) Sənə Kitabı (Quranı) nazil edən Odur. Onun (Kitabın) bir hissəsi (Quranın əslini, əsasını təşkil edən) möhkəm (mənası aydın, hökmü bəlli), digər qismi isə mütəşabih (çətin anlaşılan, dəqiq mənası bilinməyən, məğzi bəlli olmayan) ayələrdir. Ürəklərində əyrilik (şəkk-şübhə) olanlar fitnə-fəsad salmaq və istədikləri kimi məna vermək məqsədilə mütəşabih ayələrə uyarlar (tabe olarlar). Halbuki onların yozumunu (həqiqi mənasını) Allahdan (yaxud Allahdan və elmdə qüvvətli olanlardan) başq...
Ali-İmran Suresi, 69. Ayet: Kitab əhlindən bir dəstə sizi yolunuzdan sapdırmağı arzu etdikləri halda, yalnız özlərini düz yoldan sapdırırlar, lakin onlar bunu dərk etmirlər....
Ali-İmran Suresi, 118. Ayet: Ey iman gətirənlər! Özündən başqasını özünüzə sirdaş (dost) tutmayın. Onlar sizin barənizdə fitnə-fəsad törətməkdən əl çəkməzlər, sizin (zərərə və) əziyyətə düşməyinizi istəyirlər. Həqiqətən, onların sizə qarşı olan ədavəti ağızlarından çıxan sözlərdən aşkar olur. Amma ürəklərində gizlətdikləri (düşmənçilik) isə daha böyükdür. Əgər düşünüb dərk edirsinizsə, (onların sizə bəslədikləri ədavət barəsindəki) ayələri artıq sizə izah etdik....
Ənfal Suresi, 22. Ayet: Allah yanında (yer üzündə) gəzən canlıların ən pisi (haqqı) dərk etməyən karlar və lallardır....
Nəml Suresi, 7. Ayet: Bir zaman Musa (Mədyəndən Misirə gedərkən) ailəsinə demişdi: “Mən bir od gördüm, (siz burada durun) mən də gedib ondan sizə bir xəbər, yaxud bir göz gətirim ki, qızınasınız”....
Nəml Suresi, 66. Ayet: Xeyr, onların (müşriklərin) elmi axirəti qavrayıb dərk edə bilməz. Xeyr, onlar (axirət) barəsində şəkk-şübhə içindədirlər. Xeyr, onlar ona qarşı kordurlar!” (Müşriklər axirətə inanmadıqları halda, nə üçün onun barəsində sual verirlər?! Məgər onların elmi belə bir sual verməyə kifayətdirmi?! Və ya müşriklər axirət haqqında yalnız qəbirlərindən çıxardılıb dirildiləcəkləri zaman biləcəklər ki, bu da onlara heç bir fayda verməyəcəkdir!)...
Yusif Suresi, 109. Ayet: Səndən əvvəl də (səhra əhlindən deyil) ancaq şəhər əhlindən olub özlərinə vəhy etdiyimiz neçə-neçə kişilər (qadın, mələk yox, məhz kişi peyğəmbərlər) göndərdik. Məgər (bu müşriklər) yer üzündə gəzib dolaşmırlarmı ki, özlərindən əvvəl gəlib-gedənlərin (məhv olmuş xalqların, tayfaların) aqibətinin necə olduğunu görsünlər? Həqiqətən, axirət yurdu Allahdan qorxub pis əməllərdən çəkinənlər üçün daha xeyirlidir. Məgər dərk etmirsiniz?...
Rəd Suresi, 4. Ayet: Yer üzündə bir-birinə yaxın (qonşu) qitələr (münbit, qeyri-münbit, şirin-şoran, dağlıq-aran yerlər, müxtəlif iqlimli torpaq sahələri), eyni su ilə sulanan üzüm bağları, əkinlər, şaxəli-şaxəsiz xurma ağacları vardır. Halbuki Biz yemək baxımından onların birini digərindən üstün tuturuq. Şübhəsiz ki, bunda da anlayıb dərk edən insanlar üçün (Allahın qüdrətinə və vəhdaniyyətinə dəlalət edən) əlamətlər vardır....
Rəd Suresi, 13. Ayet: Göy gurultusu Onun şəninə təriflər deyir, mələklər də (Allahın) qorxusundan (Onu öyüb mədh edirlər). O, ildırımlar göndərib (kafirlər) Allah barəsində mübahisə edərkən onlarla istədiyini vurar. Allahın cəzası şiddətlidir! (Allah yenilməz qüvvət sahibidir!)...
Rəd Suresi, 14. Ayet: Haqq olan (qəbul edilən) dua yalnız Ona (Allaha) olan duadır. Ondan başqasına edilən dualar (Ondan qeyrisinə ibadət edənlərin duaları) qəbul olunmaz (bütlər, tanrılar onların dualarını əsla eşitməzlər). (Müşriklərin vəziyyəti quyu üstündə duraraq) ağzına su gəlmək üçün iki ovcunu açan (dili və əlləri ilə quyuya işarə edərək ovcunun su ilə dolmasını gözləyən), lakin (quyu heç bir şey anlamadığı üçün) suyun ona yetişmədiyi adamın vəziyyətinə bənzəyir. (Bütlər də belədir, çünki onlar görməz, eşitmə...
Nəhl Suresi, 44. Ayet: Biz onları (peyğəmbərliklərinin doğru olduğunu sübut edən) açıq-aşkar möcüzələr və kitablarla göndərdik. Sənə də Quranı nazil etdik ki, insanlara onlara göndəriləni (hökmləri, halal-haramı) izah edəsən və bəlkə, onlar da düşünüb dərk edələr!...
Nəhl Suresi, 69. Ayet: Sonra bütün meyvələrdən ye və Rəbbinin sənə göstərdiyi yolla rahat (asanlıqla) get! (Və ya: “Rəbbinin yollarını itaətlə tut!”) (O arıların) qarınlarından insanlar üçün şəfa olan müxtəlif rəngli (ağ, sarı, qırmızı) bal çıxar. Şübhəsiz ki, bunda düşünüb dərk edənlər üçün bir ibrət vardır!...
Nəhl Suresi, 78. Ayet: Allah sizi analarınızın bətnlərindən heç bir şey bilmədiyiniz (dərk etmədiyiniz) halda çıxartdı. Sonra sizə qulaq, göz və qəlb verdi ki, (Allahın əmrlərini eşidib, qüdrətini və əzəmətini görüb, vəhdaniyyətini duyub) şükür edəsiniz!...
Nəhl Suresi, 113. Ayet: Onlara özlərindən bir peyğəmbər gəlmişdi. Onlar onu yalançı saydılar, buna görə də əzab (Bədr müharibəsi) onları zülm edərkən (zülm etdikləri zaman) yaxaladı....
İsra Suresi, 53. Ayet: (Ya Rəsulum!) Bəndələrimə de: “(Danışdıqları zaman “la ilahə illallah; yərhəmukəllah; yəğfiru ləkəllah” kimi) gözəl sözlər söyləsinlər (və ya müşrikləri imana dəvət edərkən onlarla xoş danışsınlar!)” Şeytan onların arasına fitnə-fəsad sala bilər. Həqiqətən, Şeytan insanın açıq-aşkar düşmənidir!...
Kəhf Suresi, 34. Ayet: (Bu adamın) başqa sərvəti (gəliri) də var idi. O öz (yoxsul mömin) yoldaşı ilə söhbət edərkən (təkəbbürlə) ona dedi: “Mən səndən daha dövlətli və əşirətcə (qəbilə, qohum-əqrəba, övlad, qulluqçu və s. cəhətdən) səndən daha qüvvətliyəm!”...
Məryəm Suresi, 52. Ayet: Biz (Musanı) Tur dağının sağ tərəfindən çağırdıq və (Allahla danışmaq üçün yalvarıb) gizli dua edərkən özümüzə yaxınlaşdırdıq....
Həcc Suresi, 45. Ayet: Neçə-neçə məmləkəti (əhalisini) zülm edərkən məhv etdik; onlar alt-üst olmuşdu (evlərin tavanları çökmüş, divarları onların üstünə yıxılmışdı). Neçə-neçə quyular, neçə-neçə möhtəşəm qəsrlər bomboş qalmışdı....
Möminun Suresi, 80. Ayet: Dirildən də, öldürən də Odur. Gecə və gündüzü bir-birinin ardınca gedib-gəlməsi də Onun əmrilədir. Məgər (Allahın qüdrətini, ibadətə bütlərin deyil, məhz Onun layiq olduğunu) dərk etmirsiniz?...
Furqan Suresi, 40. Ayet: (Qüreyş müşrikləri ticarət üçün Şama gedərkən) fəlakət yağışı yağmış şəhərə (vaxtilə Lut tayfasının yaşadığı Sədum şəhərinə) gəlib çatmışdılar. Məgər onu (o şəhərin başına nələr gəldiyini) görmədilərmi? Xeyr, onlar öldükdən sonra yenidən dirilməyə inanmırlar. (Özlərindən əvvəlki kafirlərin başlarına gətirdiyimiz müsibətlərdən ibrət almayan Məkkə müşrikləri hələ də qiyamət barəsində şəkk-şübhə içindədirlər)....
Şüəra Suresi, 20. Ayet: (Musa) dedi: “Mən onu edərkən cahillərdən idim. (Mənə hələ peyğəmbərlik bəxş edilməmiş, Tövrat nazil olmamışdı)....
Sad Suresi, 29. Ayet: (Ya Peyğəmbər! Bu Quran) sənə nazil etdiyimiz mübarək (xeyir-bərəkətli) bir Kitabdır ki, (insanlar) onun ayələrini düşünüb dərk etsinlər və ağıl sahibləri də (ondan) ibrət alsınlar!...
Hədid Suresi, 3. Ayet: Əvvəl də, axır da, zahir də, batin də Odur. O, hər şeyi biləndir! (Allah Öz əzəli elmi və qüdrəti ilə hər şeyi görüb bildiyi halda, Özü görünməz, dərkolunmazdır. Allahın varlığı aşkar, mahiyyəti isə tamamilə gizlidir)....
Ənkəbut Suresi, 14. Ayet: Biz Nuhu öz tayfasına (peyğəmbər) göndərdik. Nuh onların arasında min ildən əlli əskik (doqquz yüz əlli il) qaldı. Onlar zülm edərkən tufan onları yaxaladı....
Ənkəbut Suresi, 68. Ayet: Allaha qarşı yalan uydurub düzəldən (Allaha şərik qoşan), özünə haqq (Quran və peyğəmbər) gəldikdə onu təkzib edən kəsdən daha zalım kim ola bilər?! Məgər kafirlər üçün Cəhənnəmdə yer yoxdur? (Əlbəttə, vardır! Niyə bunu dərk etmirlər?)...
Taha Suresi, 7. Ayet: (Ey insan!) Sən (dua edərkən) səsini ucaltsan da (ucaltmasan da, heç bir fərqi yoxdur). Çünki Allah sirri də, sirdən daha gizli olanı da (məxfini də) bilir. (Allah nəinki qəlblərin sirlərindən, hətta ani olaraq ürəklərdən keçən gizli niyyətlərdən də xəbərdardır. Buna görə də özünü yorub uca səslə dua, yaxud zikr etmə. Əsas məsələ Allaha edilən ibadətin səmimiyyətidir)....
Taha Suresi, 10. Ayet: (Musa Şüeybi Mədyəndə qoyub anasına və qardaşına baş çəkmək üçün zövcəsi ilə birlikdə Misirə gedərkən Tur dağının qərbində yerləşən Tuva vadisində gecə vaxtı bir uşağı dünyaya gəlmişdi. Onlar zil qaranlıq gecədə işıqsız qalıb yolu itirmişdilər). O zaman (Musa qarşıda) bir od görüb ailəsinə belə demişdi: “Siz (yerinizdə) durun. Mənim gözümə bir od sataşdı. Bəlkə, ondan sizə bir göz gətirdim, yaxud odun yanında bir bələdçi tapdım!”...
Ənbiya Suresi, 10. Ayet: Həqiqətən, sizə (Qüreyş əhlinə) elə bir Kitab nazil etdik ki, o sizdən ötrü bir şərəfdir. (O sizin qədir-qiymətinizi yüksəldər, dini və dünyəvi ehtiyaclarınızı aradan qaldırar, ürəkdən inananlara behişt yolunu göstərər. Halal-haramı daim möminlərin yadına salar). Məgər dərk etmirsinizmi?...
Yasin Suresi, 68. Ayet: Hər kəsə uzun ömür versək, onu xilqətcə dəyişib tərsinə çevirərik, başqa şəklə salarıq (qüvvəsini alar, gözünün nurunu aparar, hafizəsini zəiflədib bildiklərini unutdurar, özünü də uşaq kimi edərik). Məgər (kafirlər bütün bunları gördükdən sonra Allahın hər şeyə qadir olduğunu) dərk etməzlərmi?...
Ənam Suresi, 32. Ayet: Dünya həyatı oyun və əyləncədən başqa bir şey deyildir. Axirət yurdu müttəqilər üçün daha xeyirlidir. Məgər dərk etmirsiniz?...
Ənam Suresi, 103. Ayet: Gözlər Onu (görüb) dərk etməz. O, gözləri dərk edər. O, lətifdir (cisimlikdən uzaqdır), (hər şeydən) xəbərdardır!...
Haqqə Suresi, 12. Ayet: Ona görə ki, bunu (möminlərə nicat verib kafirləri məhv etməyimizi) sizə bir ibrət dərsi edək və dərk edən (öyüd-nəsihəti cani-dildən dinləyən) qulaq bunu eşidib yadda saxlasın!...
Bəqərə Suresi, 239. Ayet: Lakin əgər (həyati bir təhlükədən) qorxsanız, o zaman piyada gedərkən və ya minikdə ikən (namazınızı qılın). Nəhayət əmin olduğunuz zaman (təhlükə sovuşduqda Allahı necə zikr edəcəyinizi) siz bilmirkən sizə öyrətdiyi şəkildə artıq Allahı zikr edin....
Ali-İmran Suresi, 44. Ayet: Bu, qeyb xəbərlərindəndir, onu sənə vəhy edirik. ‘Məryəmi onlardan hansı himayəsinə alacaq?’ deyə, onlar (püşk atmaq üçün) qələmlərini atdıqları zaman sən onların yanlarında deyildin. Onlar mübahisə edərkən də, sən onların yanlarında deyildin....
Ali-İmran Suresi, 69. Ayet: Əhli Kitabdan bir qrup sizi dəlalətə düşürməyi dilədi. Onlar özlərindən başqasını dəlalətə düşürə bilməzlər. Onlar dərk etmirlər....
Ənam Suresi, 32. Ayet: Dünya həyatı bir oyun və əyləncədən başqa bir şey deyil. Axirət yurdu təqva sahibləri üçün əlbəttə daha xeyirlidir. Məgər dərk etmirsinizmi?...
Ənam Suresi, 61. Ayet: O, qullarının üstündə Qəhhardır (qüvvət və güc sahibidir). Üzərinizə mühafizə edici (qoruyucu) göndərər. Sizdən birinizə ölüm gəldiyi zaman onu rəsullarımız vəfat etdirər. Onlar (bunu edərkən) qüsur etməzlər....
Ənfal Suresi, 20. Ayet: Ey amənu olanlar! Allaha və Onun Rəsuluna itaət edin. Siz (Quranı) eşidərkən ondan üz çevirməyin....
Hud Suresi, 38. Ayet: O, gəmini düzəldərkən, qövmünün öndərləri hər dəfə onun yanına uğradıqları zaman onunla istehza etdilər. (Nuh (ə.s) belə) dedi: ‘Əgər bizimlə istehza edirsinizsə sonra da şübhəsiz ki, biz sizin istehza etdiyiniz kimi sizinlə istehza edəcəyik.’...
Rəd Suresi, 13. Ayet: Göy gurultusu və mələklər Onu həmd ilə və Onun (Allahın) qorxusundan təsbeh edərlər. İldırımları O, göndərər. Beləcə onlar Allah haqqında mübarizə edərkən dilədiyi kimsəyi onunla vurar. O, qarşı gəlinməsi mümkün olmayandır....
Nəml Suresi, 24. Ayet: Onu və qövmünü Allahın əvəzinə günəşə səcdə edərkən gördüm. Şeytan onlara əməllərini yaxşı göstərmiş və beləcə (Allahın) yolundan sapdırmış. Bu səbəblə onlar hidayətdə deyillər....
Sad Suresi, 29. Ayet: Bu Mübarək Kitabı sənə endirdik, ayələri ilə tədbir görsünlər və Üluləlbab təzəkkür etsin (ibrət alıb dərk etsinlər) deyə....
Sad Suresi, 69. Ayet: Mələil Al'a'da onlar mübahisə edərkən mənim bir bilgim yox idi....
Zümər Suresi, 43. Ayet: Yoxsa onlar Allahdan başqalarını özlərinə şəfaətçilərmi etdilər? De ki: ‘Hətta onlar bir şeyə (bir gücə) malik olmasalar və dərk etməsələr belə?’...
Mömin Suresi, 47. Ayet: Onlar atəşin içində bir-birləriylə mübahisə edərkən zəif olanlar təkəbbürlənənlərə: ‘Həqiqətən biz sizə tabe olduq. İndi siz atəşdən nəsibimizi bizdən dəf edə bilərsinizmi?’ deyərlər....
Fəth Suresi, 29. Ayet: Allahın Elçisi Hz. Məhəmməd (s.ə.s) və Onunla birlikdə olanlar kafirlərə qarşı çox şiddətli (sərt), öz aralarında çox mərhəmətlidirlər. Onları rüku edərkən, səcdə edərkən və Allahdan fəzl və razılıq istəyərkən görərsən. Onların əlamətləri üzlərindəki səcdə izləridir. Məhz bunlar onların Tövratdakı və İncildəki vəsifləridir. Cücərtisini çıxaran sonra onu qüvvətləndirən, beləcə qalınlaşan, sonunda gövdəsi üzərində yüksələn, əkinçilərin xoşuna gələn əkin kimidir. Onlarla kafirləri qəzəbləndirmək üç...
Əraf Suresi, 31. Ayet: Ey Adəm oğulları! Məscidlərə (gedərkən) gözəl geyimlərinizi geyin. Yeyin-için, lakin israf etməyin. Şübhəsiz ki, (Allah) israf edənləri sevmir....
Əraf Suresi, 32. Ayet: De: “Allahın Öz qulları üçün üzə çıxartdığı zinəti və təmiz ruziləri kim haram etmişdir?” De: “Bunlar dünya həyatında (hamıya), Qiyamət günü isə yalnız möminlərə məxsusdur”. Biz dərk edən adamlar üçün ayələri belə­ izah edirik....
Əraf Suresi, 35. Ayet: Ey Adəm oğulları! Sizə aranızdan elçilər gəlib ayələrimi bəyan edərkən (Məndən) qorxub öz (əməllərini) islah edən şəxslərin heç bir qorxusu yoxdur və onlar kədərlənməyəcəklər....
Maidə Suresi, 41. Ayet: Ey Elçi! Qəlbləri iman gətirmədiyi halda ağızları ilə: “İman gətirdik!”– deyən kimsələrdən küfrə can atanlar qoy səni kədərləndirməsin. Həm yəhudilərdən yalana həvəslə qulaq asanlar, həm də sənin yanına gəlməyən başqa bir camaata həvəslə qulaq asanlar vardır. Onlar (haqqı dərk etdikdən) sonra kəlmələrin yerlərini dəyişdirib deyirlər: “Əgər sizə bu (dəyişdirilən hökm) verilsə, onu götürün. Yox əgər o verilməsə, çəkinin!” Allah kimi fitnəyə salmaq istərsə, sən ondan ötrü heç bir şeylə Allaha mane ...
Ali-İmran Suresi, 7. Ayet: Kitabı sənə nazil edən Odur. O Kitabın bir qismi mənası aydın ayələrdir ki, bunlar da Kitabın anasıdır. Digərləri isə mənası aydın olmayan ayələrdir. Qəlblərində əyrilik olanlar fitnə-fəsad törətmək və istədikləri kimi yozmaq məqsədilə mənası aydın olmayanın ardınca düşərlər. Onun yozumunu isə Allahdan başqa heç kəs bilməz. Elmdə qüvvətli olanlar isə deyərlər: “Biz onlara iman gətirdik, hamısı bizim Rəbbimizdəndir”. Bunu isə ancaq ağıl sahibləri dərk edərlər....
Nəml Suresi, 66. Ayet: Həm də onların elmi axirəti qavrayıb dərk edə bilməz. Üstəlik də onun barəsində şəkk-şübhə içindədirlər, hətta ona qarşı kor kimi baxarlar”....
Yusif Suresi, 70. Ayet: (Yusuf) onları azuqə ilə təmin edərkən qardaşının yükünün içinə bir piyalə qoydu. Sonra bir carçı qışqırıb dedi: “Ey karvan əhli! Siz oğrusunuz!”...
Nəhl Suresi, 39. Ayet: (Allah ölüləri dirildəcəkdir ki, )ixtilafda olduqları şeyləri onlara bildirsin və kafirlər də özlərinin yalançı olduqlarını dərk etsinlər....
Nəhl Suresi, 56. Ayet: Onlar özlərinə verdiyimiz ruzidən heç nə dərk etmək qabiliyyətində olmayanlara pay ayırırlar. Allaha and olsun ki, atdığınız iftiralara görə mütləq sorğu-sual olunacaqsınız....
İsra Suresi, 47. Ayet: Onlar səni dinlədikləri zaman nəyə qulaq asdıqlarını və öz aralarında xəlvətcə söhbət edərkən o zalımların: “Siz ancaq sehrlənmiş bir adama uyursunuz”– dediklərini Biz çox yaxşı bilirik....
Kəhf Suresi, 34. Ayet: Onun (başqa) sərvəti də var idi. O öz (mömin) yoldaşı ilə söhbət edərkən ona: “Mən sərvətcə səndən daha zəngin və adamlarıma görə səndən daha qüvvətliyəm!”– dedi....
Həcc Suresi, 45. Ayet: Neçə-neçə şəhərlər olmuşdur ki, (əhalisi) zülm edərkən Biz onları məhv etdik. İndi onlar özülünə qədər uçulmuşdur. Neçə-neçə tərk edilmiş quyular və neçə-neçə boş qalmış qəsrlər də vardır....
Həcc Suresi, 48. Ayet: Neçə-neçə şəhərlərə, (əhalisi) zülm edərkən möhlət verdim, sonra onları (əzab)(­la) yaxaladım. Dönüş də ancaq Mənədir!...
Zümər Suresi, 27. Ayet: Biz bu Quranda insanlar üçün hər cür məsəllər çəkdik ki, bəlkə, düşünüb dərk edələr....
Fəth Suresi, 18. Ayet: Möminlər (Hüdeybiyyədə) ağac altında sənə beyət edərkən Allah onlardan razı qaldı. (Allah) onların qəlbində olanı bildi, onlara (mənəvi) rahatlıq nazil etdi və onları yaxın bir zəfərlə mükafatlandırdı....
Ənkəbut Suresi, 43. Ayet: Biz insanlar üçün belə məsəllər çəkirik. Onları isə ancaq (həqiqəti) dərk edən adamlar anlayarlar....
Ənbiya Suresi, 67. Ayet: Tfu sizə də, Allahdan başqa tapındıqlarınıza da! Doğurdandamı, siz dərk etmirsiniz?”...
Yasin Suresi, 62. Ayet: Artıq (şeytan) içərinizdən bir çoxlarını yoldan çıxartmışdır. Məgər dərk etmirdiniz?...
Ənam Suresi, 103. Ayet: Gözlər Onu dərk etmir. O isə gözləri dərk edir. O, Lətifdir, (hər şeydən) Xəbərdardır....
Ənam Suresi, 140. Ayet: Axmaqlıqları üzündən dərk etmədən öz övladlarını öldürən və Allahın onlara verdiyi ruzini Allaha iftira ataraq haram edənlər, əlbəttə, ziyana uğramışlar. Onlar azdılar və doğru yola yönəlmədilər....
Ənam Suresi, 103. Ayet: Gözlər Onu dərk etməz və O gözləri dərk edər! O Lətifdir, Xəbirdir! ...
Ənam Suresi, 112. Ayet: Gözlər Onu dərk etməz və O gözləri dərk edər! O Lətifdir, Xəbirdir! ...
Ənam Suresi, 145. Ayet: Dəvədən iki və inəkdən iki. De: «Ə, iki erkəyi, yoxsa iki dişini, yoxsa iki dişinin qarınlarındakı balaları qadağan etdi? Yoxsa Allah bunu sizə tövsiyə edərkən şahid idiniz?» Zalim o kəsdən kimdir ki, elmi olmadan, insanları zəlalətə salmaq üçün iftira edə Allahın üzərinə yalanı? Həqiqətən, Allah zalim qoumu hidayət etməz! ...
Əraf Suresi, 38. Ayet: Deyər: «Daxil olun sizdən qabaq gəlib getmiş, od içərisində olan cinlərdən və insanlardan ibarət ümmətin arasına!» Külli nə ki, daxil oldu ümmət, lənətləyir bacılığını. Ta onda ki, dərk etdilər orada cəmiyyən, dedi axırdakılar əvvəlkilər üçün: «Rəbbimiz! Bunlardır ki, bizi zəlalətə saldılar. Onların əzabını iki qat artır oddan!» Dedi: «Külli üçün iki qatdır və lakin bilmirsiniz!» ...
Yunus Suresi, 90. Ayet: Biz Israil oğullarını dəryadan keçirtdik. Firaun və onun əsgərləri qəzəb və ədavətlə onların ardınca düşdülər. Ta onda ki, dərk etdi o qərq olur, dedi: «Inandım ki, yoxdur ilahi, ancaq Odur ki, Israil oğulları Onun ilə inandı və mən təslim olanlardanam!»...
Kəhf Suresi, 59. Ayet: Bu kəndləri həlak etdik onlar zülm edərkən və onların həlakı üçün müəyyən vaxt təyin etdik....
Furqan Suresi, 67. Ayet: O kəslər ki, infaq edərkən, israf etmirlər və simiclik etmirlər və bunlar arasında olarlar....
Şüəra Suresi, 20. Ayet: Dedi: «O əməli edərkən, mən zəlillərdən idim ...
Nəml Suresi, 66. Ayet: Bəli! Onların elmi axirəti dərk edərmi? Bəli! Onlar ondan şəkdədirlər. Bəli! Onlar ondan kordurlar! ...
Loğman Suresi, 34. Ayet: Həqiqətən, Allah yanındadır elmi saatın və O nazil edir yağışı və bilir rəhmlərdə nə olduğunu. Dərk etməz nəfs sabah nə kəsb edəcək və dərk etməz nəfs hansı yerdə öləcək. Həqiqətən, Allah Alimdir, Xəbirdir!...
Casiyə Suresi, 32. Ayet: Onda ki, deyildi: «Həqiqətən, vədi Allahın haqdır və saat ki, onda şübhə yoxdur!», - dediniz: «Biz dərk etmirik nədir saat. Biz zənn edirik, ancaq zənnən və bizim ona yəqinliyimiz yoxdur!»...
Bəqərə Suresi, 3. Ayet: O kəslər ki, qeybə (Allah, vəhy, mələklər və məad kimi hissiyyatın dərk edə bilmədiyi şeylərə) inanır, namaz qılır (haqqın müqabilində boyun əyir) və ruzi olaraq verdiyimiz şeylərdən (Allah yolunda) xərcləyirlər....
Bəqərə Suresi, 12. Ayet: Bil ki, onlar fəsad törədəndirlər, lakin (bunu) dərk etmirlər....
Bəqərə Suresi, 26. Ayet: Şübhəsiz, Allah hər hansı bir misalı çəkməkdən - ağcaqanad olsun, ondan böyüyü, ya balacası- utanmaz. İman gətirənlər (fikirləşərək məqsədi dərk etməklə və ya mütləq itaət və tabeçilik vasitəsi ilə) bilirlər ki, bu onların Rəbbi tərəfindən olan bir həqiqətdir. Kafirlər isə deyərlər: «Görəsən Allahın bu məsəldən məqsədi nədir?!» (Bəli, Allah) onunla (bir həqiqəti bəyan etməklə) çoxlarını azdırır (onların ixtiyari azğınlığa düşmələrinə səbəb olur) və çoxlarını onunla hidayət edir. (Allah) onunla a...
Bəqərə Suresi, 88. Ayet: Və dedilər: «Bizim qəlblərimiz (fitri olaraq sənin sözlərini dərk etməkdən) örtülüdür». (Belə deyil,) əksinə, Allah onları küfrlərinin müqabilində Öz rəhmətindən uzaqlaşdırıb. Buna görə də az iman gətirirlər (səma kitablarının müştərək yerlərinə və ya öz nəfsi istəklərinə uyğun olanlara iman gətirirlər)....
Bəqərə Suresi, 104. Ayet: Ey iman gətirənlər! (Peyğəmbərə xitab edərkən) «raina» (bizi riayət elə) deməyin, «unzurna» (bizə nəzər sal) deyin (-çünki, birinci ifadə yəhudilərin yanında nifrin mənasınadır-) və (Allahın əmrini) eşidin! Kafirlər üçün ağrılı bir əzab vardır....
Bəqərə Suresi, 154. Ayet: Allah yolunda öldürülənlərə ölü deməyin, əksinə (onların ruhları Bərzəx aləmində müstəqil şəkildə, yaxud «misal» qəlibinə daxil olmaqla) diridirlər və lakin (bunu) siz dərk etmirsiniz....
Nisa Suresi, 18. Ayet: Daim günah edib ölümləri çatan zaman (öləcəyini yəqin edəndə və ya zahiri hissləri Bərzəx aləminin əlamətlərini dərk edəndə) «mən indi tövbə etdim» deyənlər və həmçinin küfr halında ölənlər üçün tövbə yoxdur (onların tövbələri qəbul olunmaz). Ağrılı bir əzab hazırladığımız kəslər onlardır....
Nisa Suresi, 78. Ayet: Harada olsanız, hətta ucaldılmış hasarlar və qəsrlərin içində olsanız belə, ölüm sizi haqlayacaqdır. Onlara (münafiqlərə) bir yaxşılıq (sərvət, firavanlıq və qənimət) yetişəndə «bu, Allah tərəfindəndir» deyərlər, bir pislik (yoxsulluq, xəstəlik və məğlubiyyət) yetişəndə isə «bu, sənin tərəfindəndir (sənin nəhsliyinin ucbatındandır)» deyərlər. De: «Bunların hamısı Allah tərəfindəndir» (dünyada baş verən bütün hadisələr birbaşa Onun istək və iradəsi ilədir, lakin onları yaradan səbəblər müxtəlifdi...
Nisa Suresi, 83. Ayet: Əgər onlara əmin-amanlıq və ya qorxu (müsəlmanların qələbəsi və ya məğlubiyyətinin səbəbi) barəsində bir xəbər çatsa (araşdırmadan) onu yayarlar, halbuki əgər onu Allahın peyğəmbərinə və özlərinin ixtiyar sahiblərinə həvalə etsəydilər, şübhəsiz onlardan araşdırma əhli olanlar onun həqiqətini dərk edərdilər (və bir çarə yolu tapardılar). Əgər Allah sizə lütf və mərhəmət göstərməsəydi, şübhəsiz ki, az bir qisminizi çıxmaqla hamınız Şeytana tabe olardınız....
Nisa Suresi, 155. Ayet: Beləliklə (Biz İsrail övladlarını) əhd-peymanı pozduqlarına, Allahın ayələrini inkar etdiklərinə, (Allahın) peyğəmbərləri(ni) haqsız yerə öldürdüklərinə, eləcə də «qəlblərimiz pərdədədir (və sənin sözlərini dərk etmir)» demələrinə görə (lənət və əzaba düçar etdik). (Lakin bu onların dedikləri kimi deyil) əksinə, Allah ona (onların qəlblərinə) küfrlərinə görə (bədbəxtlik) möhür(ü) vurmuşdur. Buna görə də onlar, az bir hissəsinin azacıq imanı istisna olmaqla iman gətirməyəcəklər....
Ənam Suresi, 103. Ayet: Gözlər və onların görmə qabiliyyəti Onu dərk etməz və O, gözləri və görmələri dərk edər. O, lətif və xəbərdardır....
Ənam Suresi, 123. Ayet: Beləcə (Məkkədə olduğu kimi) Biz hər bir topluda (onların küfr və günah edərək haqdan üz döndərmələrinin cəzası olaraq) günahkar camaatın başçılarını hiylə-kələk işlədən (və camaatın peyğəmbərlərin dəvətlərinə iman gətirmələrinə mane olan) etdik. Lakin (əslində) onlar yalnız özlərinə (qarşı) hiylə-kələk işlədirlər və (bunu) dərk etmirlər....
Ənam Suresi, 144. Ayet: Həmçinin, dəvədən iki baş, ya iki cüt və inəkdən iki baş, ya iki cüt (yaratdı). De: «Allah o ikisinin erkəklərini haram edib, ya dişilərini?! Yoxsa o iki dişinin qarınlarındakını?! Məgər Allah bunu (bidət olan bu dırnaqarası haramı) sizə tövsiyə edərkən yanında idiniz?! Buna görə də kim insanları nadanlıqla azdırmaq üçün Allaha qarşı yalan uydurandan daha zalımdır?! Allah zalımların dəstəsini əsla hidayət etməz....
Əraf Suresi, 172. Ayet: O zaman sənin Rəbbin Adəm övladlarından – onların bellərindən övladlarını çıxartdı (tarix boyu tədricən onları bir-birinin belindən dünyaya gətirdi) və onları (ağıllarının dərk etməsi və peyğəmbərlərin təbliği vasitəsilə) özlərinə şahid tutdu ki: «Mən sizin Rəbbiniz deyiləmmi?» (Ağıl nemətindən və peyğəmbərlərin dəvətindən məhrum olanlardan başqa) onların hamısı: «Bəli, (Rəbbimiz olmağına) şəhadət verdik» dedilər. (Allah belə etdi ki,) məbada Qiyamət günü «biz bundan (tovhid və rübubiyyətdən) qa...
Əraf Suresi, 179. Ayet: Doğrudan da Biz cin və insanların çoxunu (sanki) Cəhənnəm üçün yaratmışıq. Çünki onların qəlbləri var, amma onunla (həqiqətləri) dərk etmirlər, onların gözləri var, lakin onunla (ibrət üçün) baxmırlar və onların qulaqları var, amma onunla (haqq maarifi) eşitmirlər. Onlar heyvanlar kimi, bəlkə (onlardan) daha azğındırlar (çünki onlar inkişaf və təkamül istedadına malik olduqları halda, batil və puç yola gedirlər) və onlar həmin qafillərdirlər....
Ənfal Suresi, 65. Ayet: Ey Peyğəmbər, möminləri cihada həvəsləndir. Əgər sizdən iyirmi nəfər səbirli olsa, onlar iki yüz nəfərə qalib gələrlər. Əgər sizdən yüz nəfər olsa, onlar kafirlərin min nəfərinə qalib gələrlər. Çünki onlar anlamaz bir qövmdürlər (şücaət və bu kimi ruhu sifətlərin qüvvətlənməsinə səbəb olan tovhidi dərindən dərk etmirlər)....
Tövbə Suresi, 87. Ayet: Onlar yerdə qalanlarla (qadınlar, uşaqlar və xəstələrlə) birgə olmağa razı oldular və qəlblərinə (bədbəxtlik) möhür(ü) vurulmuşdur. Buna görə də daha (səadət yolunu) dərk etməzlər....
Yunus Suresi, 13. Ayet: Doğrudan da Biz sizdən öncə müxtəlif əsrlərdə bir-birinin ardınca gələn millətləri zülm edərkən və peyğəmbərlərinin onlara aydın dəlillər gətirmələrinə baxmayaraq iman gətirmək niyyətində olmadıqları zaman həlak etdik. Biz günahkarlar dəstəsini belə cəzalandırırıq....
Yunus Suresi, 43. Ayet: Onların bəzisi sənə (sənin peyğəmbərlik dəlillərinə) baxır (amma dərk etmək və ibrət götürməkdə kordur)lar. Belə olan halda, məgər sən korları hətta görməsələr belə hidayət edə bilərsən?!...
Hud Suresi, 85. Ayet: «Və ey mənim qövmüm, ölçünü və çəkini tam və ədalətlə verin və (bütün çəkilən və ölçülən şeylərdə haqlarını əda edərkən) camaatın mallarını əskik verməyin və yer üzündə fəsad törədən kimi gəzməyin!»...
Yusif Suresi, 2. Ayet: Həqiqətən Biz onu ərəbcə bir Qur’an (oxunan və ərəb dilində olan kəlmələr) şəklində nazil etdik ki, bəlkə (onun uca maarifi barədə) düşünəsiniz və ağılla dərk edəsiniz....
Kəhf Suresi, 34. Ayet: Və o kişinin (bunlardan əlavə də) müxtəlif malları var idi. Beləliklə (təkəbbür və haqdan qafil olması üzündən) söhbət edərkən (yoxsul) yoldaşına dedi: «Mənim malım səninkindən daha çox və adamlarım səninkilərdən daha güclüdür.»...
Məryəm Suresi, 12. Ayet: (Beləliklə ona Yəhyanı əta etdik və dedik:) Ey Yəhya, kitabı (Tövratı və ya bütün keçmiş səma kitablarını) qüvvətlə (və onların mənalarını başa düşmək qüdrəti ilə) tut! Və Biz ona uşaqlığında hikmət (və ilahi maarifin dərkini və peyğəmbərlik) əta etdik....
Taha Suresi, 50. Ayet: Dedi: Bizim Rəbbimiz hər bir şeyə onun məxsus yaradılışını əta edən, sonra (ona) doğru yol göstərəndir. (Hər bir meyvə və toxumun yaradılacağı maddəyə tədricən həmin növün şəklini verib və sonra onları yaradılışlarında öz əlamət və xüsusiyyətlərinə tərəf yönəldib. Həmçinin hər bir heyvanın nütfəsinə tədricən onun növünün şəklini verib və sonra onu qüvvələrinin tələbinə müvafiq olaraq yaradılışla hədəfinə doğru yönəldib. Ağıl sahiblərinə ümumilikdə pis və yaxşını dərk etmək qüvvəsi verib və sonra...
Furqan Suresi, 30. Ayet: (Həmin gün) Allahın peyğəmbəri deyəcəkdir: «Ey mənim Rəbbim! Həqiqətən mənim qövmüm (peyğəmbərliyin əvvəlindən dünyanın sonuna kimi) bu Qur’anı tərk etdi (və onun təlimlərini dərk etməkdən və ona əməl etməkdən üz döndərdi).»...
Şüəra Suresi, 20. Ayet: (Musa) dedi: «O işi o vaxt edərkən mən xəbərsizlərdən idim (xəbərsiz idim ki, bir zərbə bir kəsin ölümünə səbəb ola bilər)»....
Şüəra Suresi, 24. Ayet: (Musa) dedi: «O, göyləri, yeri və onların arasında olanları idarə və tərbiyə edəndir, əgər yəqinlik əhli olsanız, (gözəl şəkildə idarə və tərbiyə olunmalarından, onları idarə və tərbiyə edənin varlığını dərk edə bilərsiniz)»....
Qəsəs Suresi, 38. Ayet: Firon dedi: «Ey ölkə başçıları, mən sizin üçün özümdən başqa bir tanrı tanımıram. Ey Haman, (işin məlum olması üçün) palçıq üzərində od qala (və kərpic bişir), mənim üçün uca bir bina tik, bəlkə Musanın tanrısını görəm (ya ulduzların vəziyyətindən Onun varlığını dərk edəm). Əlbəttə, mən onu yalançılardan hesab edirəm»....
Loğman Suresi, 13. Ayet: Və (yadına sal,) o zamanı ki, Loğman oğluna nəsihət edərkən ona dedi: «Ey mənim əziz oğlum, Allaha şərik qoşma, çünki şirk olduqca böyük bir zülmdür». (Zülmün böyüklüyü məzlumun böyüklüyü ilə ölçülər və bütün nemətlərin əsl sahibi ilə heç bir nemətə malik olmayanı eyni hesab etmək son dərəcə pisdir.)...
Loğman Suresi, 17. Ayet: «Ey mənim əziz oğlum, namaz qıl və yaxşı işləri (əql və şəriət nöqteyi-nəzərindən bəyənilən işləri görməyi) əmr et və pis işlərdən (hər hansı pis və bəyənilməz işi) qadağan et. (İnsanlar və Xaliq qarşısında olan vəzifələrinə əməl edərkən baş verəcək çətin hadisələrdən) sənə yetişənə döz ki, bunlar vacib əmrlərdən və mühüm işlərdəndir»....
Səcdə Suresi, 9. Ayet: Sonra onun (bədən) üzvlərini (ananın bətnində) kamil etdi və ona Öz ruhundan üfürdü; sizin üçün (insanlar üçün hiss edilənləri dərk etmə vasitəsi olan) qulaq və göz və (ağılla qavranılanları dərk etmə vasitəsi olan) ürək verdi, halbuki, çox az şükr edirsiniz....
Əhzab Suresi, 7. Ayet: (Ya Peyğəmbər!) (yada sal) o zamanı ki, Biz bütün peyğəmbərlərdən (peyğəmbərlik əta edərkən) xüsusilə səndən, Nuhdan, İbrahimdən, Musadan və Məryəm oğlu İsadan xüsusi əhd-peyman aldıq (bu peyğəmbərlər müstəqil kitab və şəriət sahibi idilər və başqa peyğəmbərlər şəriəti onlardan alırdı) onlardan möhkəm bir əhd – peyman aldıq ki, (hamısı bir – birini təsdiq edib insanları bir başlanğıca və bir dinə sarı dəvət etsinlər)...
Yasin Suresi, 11. Ayet: Sən ancaq nəsihətverici Qur’an(ı qəbul edən və on)a tabe olan, Rəhman (olan zahiri hiss üzvləri ilə dərk olunmayan Allah)dan gizlində qorxan kəsi qorxuda bilərsən; elə isə ona (Allahın) bağışlama(sı) və çox qiymətli bir mükafatla müjdə ver....
Sad Suresi, 69. Ayet: Mənim (bundan əvvəl) yuxarı aləm barəsində (oradakı söhbətlər və oranın mələklərinin) bir-birləri ilə (Adəmin yaradılışı haqqında) mübahisə edərkən (danışıqlarından) heç bir məlumatım yox idi....
Zümər Suresi, 43. Ayet: Yoxsa onlar Allahın yerinə şəfaətçilər (şəafətçi adlandırdıqları bütlər) götürüblər? De: «Hətta heç nəyə malik olmasalar və heç nə dərk etməsələr belə (yenə onları şəfaətçi hesab edirsiniz)?!»...
Zümər Suresi, 67. Ayet: Allahı(n qüdrət və əzəmətini hətta insanın öz dərketmə imkanı çərçivəsində) Onun məqamına layiq meyarla ölçmədilər və tanımadılar. Halbuki qiyamət günü yer (kürəsi) bütünlüklə Onun (qüdrət) ovucunda olacaq, bütün göylər Onun qüdrətli əli ilə büküləcəkdir. O pakdır və Onun şəriki güman edilənlərdən üstündür....
Qaf Suresi, 3. Ayet: Məgər ölüb torpaq olandan sonra (yenidən dirildiləcək və ayağa qaldırılacağıq)? Bu, (tarixi təcrübədən və ağılın dərkindən) uzaq bir qayıdışdır. (Bədənlərin dağılmış və bir-birinə qarışmış hissələri bir-birindən ayrıldıqdan sonra bir yerə necə toplana bilər?)»...
Qaf Suresi, 5. Ayet: (Ağıllarının dərk etməməsindən deyil) bəlkə haqq onlara yetişən (aydın olan) zaman onu təkzib etdilər. Beləliklə onlar qarmaqarışıq bir iş içərisindədirlər (qəlbdə yəqinlikləri var, dildə isə inkar edirlər)....
Vaqiə Suresi, 79. Ayet: Ona (həmin yazılmış lövhəyə cismanilik və günah tutqunluğundan) pak mələklərdən başqa heç kəs toxunmaz; bu Qur’anın xətlərinə (şəriətin buyurduğu qaydada paklanmış) paklardan başqa heç kəs toxunmaz; onun maariflərini əxlaqi rəzilətlərdən paklanmışlardan qeyrisi bilməz; onun arifanə həqiqətlərini yalnız, məbuddan qeyrisinə ürək bağlamayan paklar dərk edərlər....
Qələm Suresi, 51. Ayet: Həqiqətən, kafir olanlar bu zikri (Qur’anı) eşidən zaman, az qalırdı səni gözləri(nin nəhsliyi) ilə titrətsinlər! Və (Qur’anı dərk etməkdən aciz olduqlarına görə, onu gətirənin barəsində) deyirlər: «Həqiqətən, o, bir divanədir!»...
Müzzəmmil Suresi, 5. Ayet: Həqiqətən, Biz tezliklə sənə ağır bir kəlam (mənalarının başa düşülməsi, onun həqiqətlərinə varmaq, əmrlərinə əməl olunması, camaata çatdırılması, cəmiyyətdə onun həyata keçirilməsi və cəmiyyətin onu dərk etməsi və ona əməl etməsi baxımından ağır ayələr) təlqin edəcəyik....
Qureyş Suresi, 1. Ayet: Qüreyşin (həm bir – biri ilə, həm də Məkkə əhalisi və torpağı ilə) ülfəti və ünsiyyəti üçün (fil sahiblərini məhv etdi ki, onlar sonuncu Peyğəmbərin zühurunu dərk etsinlər və ona iman gətirsinlər)....
Bəqərə Suresi, 76. Ayet: Onlar iman edənlərlə qarşılaşdıqda: “İman etdik”, – deyərlər. Bir-biriləri ilə tənha qaldıqda isə belə deyərlər: “Rəbbinizin hüzurunda dəlil kimi istifadə edib sizi susdursunlar deyəmi Allahın (Tövratda) sizə bildirdiklərini onlara söyləyirsiniz? (Belə sadə bir şeyi) dərk edə bilmirsinizmi?”...
Bəqərə Suresi, 269. Ayet: Allah hikməti istədiyinə verər. Kimə hikmət vermişsə, demək, ona çoxlu xeyir vermişdir. Bunu ancaq ağıl sahibləri dərk edər....
Nisa Suresi, 135. Ayet: Ey iman edənlər! Özünüz, ata-ananız və ən yaxınlarınız əleyhinə də olsa, Allah üçün şahidlik edərək ədaləti qoruyub saxlayan kimsələr olun. (Şahidlik etdikləriniz) varlı da olsa, kasıb da olsa, (ədalətdən ayrılmayın). Çünki Allah ikisinə də daha yaxındır. (Onların qeydinə sizdən çox qalır.) Elə isə ədaləti yerinə yetirməkdə nəfsinizə uymayın. Əgər (şahidlik edərkən həqiqəti) təhrif etsəniz və ya (şahidlikdən) boyun qaçırsanız (bilin ki), şübhəsiz, Allah etdiklərinizdən haqqı ilə xəbərdardır....
Ənam Suresi, 63. Ayet: De ki: “Siz aşkara və gizlin Ona, “Əgər bizi bundan qurtararsa, əlbəttə, şükür edənlərdən olacağıq”, – deyə dua edərkən sizi qurunun və dənizin qaranlıqlarından (təhlükələrindən) kim xilas edir?”...
Əraf Suresi, 4. Ayet: Neçə-neçə məmləkətləri həlak etdik. Əzabımız onlara gecə yuxusuna dalmışkən, yaxud gündüz istirahət edərkən yetişdi....
Rəd Suresi, 30. Ayet: (Ey Muhamməd!) Beləliklə, səni özlərindən əvvəl neçə-neçə ümmətlərin gəlib keçdiyi bir ümmətə göndərdik ki, onlar Rəhmanı inkar edərkən sənə vəhy etdiyimizi onlara oxuyasan. De ki: “O, mənim Rəbbimdir. Ondan başqa heç bir ilah yoxdur. Mən yalnız Ona təvəkkül etdim, qayıdışım da yalnız Onadır”....
Nəhl Suresi, 28. Ayet: O kafirlər nəfslərinə zülm edərkən mələklər onların canlarını alar, onlar da təslim olub: “Biz heç bir pislik etmirdik”, – deyərlər. (Mələklər isə belə deyəcəklər:) “Xeyr! Allah sizin etdiklərinizi haqqı ilə bilir”....
Nəhl Suresi, 113. Ayet: And olsun, onlara aralarından bir peyğəmbər gəldi, onu yalançı saydılar. Beləliklə, əzab onları zülm edərkən yaxaladı....
İsra Suresi, 44. Ayet: Yeddi göy, yer və bunların içində olanlar Allahı təsbih edirlər. Hər şey onu həmd ilə təsbih edir. Ancaq siz onların təsbihlərini dərk etməzsiniz. O, həlimdir (dərhal cəzalandırmaz, möhlət verər), çox bağışlayandır....
Kəhf Suresi, 34. Ayet: Beləliklə, onun böyük sərvəti oldu. Yoldaşı ilə söhbət edərkən ona dedi ki: “Mənim sərvətim səninkindən daha çoxdur. Adam sarıdan da səndən daha üstünəm”....
Ənkəbut Suresi, 14. Ayet: And olsun, biz Nuhu öz qövmünə peyğəmbər olaraq göndərdik. O, onların arasında doqquz yüz əlli il qaldı. Nəhayət, zülmkarlıqlarına davam edərkən onları tufan yaxaladı....
Sad Suresi, 71. Ayet: “Aralarında mübahisə edərkən uca topluluğa (öndə gələn mələklər topluluğuna) dair mənim heç bir məlumatım yox idi”....
Mömin Suresi, 47. Ayet: Atəşin içində bir-biriləri ilə mübahisə edərkən zəif olanlar təkəbbür göstərənlərə: “Biz sizə tabe olan kimsələr idik. İndi bu atəşin bir qismini üstümüzdən götürə bilərsiniz?” – deyərlər....
Fəth Suresi, 15. Ayet: Siz qənimətləri almağa gedərkən savaşdan geri qalanlar: “Qoyun, biz də sizinlə gələk”, – deyəcəklər. Onlar Allahın sözünü dəyişdirmək istəyirlər. De ki: “Siz bizimlə əsla gəlməyəcəksiniz. Allah əvvəldən belə buyurmuşdur”. Onlar: “Bizi qısqanırsınız”, – deyəcəklər. Xeyr, onlar çox az anlayırlar....
Həşr Suresi, 8. Ayet: Bu mallar, xüsusilə, Allahdan bir lütf və razılıq istəyərkən, Allahın dininə və Peyğəmbərinə yardım edərkən yurdlarından və mallarından uzaqlaşdırılan yoxsul mühacirlərindir. Bax onlar məhz doğru kimsələrdir....
Bəqərə Suresi, 170. Ayet: Onlara dedikdə ki, "Allahın nazil etdiyinin ardınca gedin !" onlar: "Xeyr, biz ata-babalarımızda gördüyümüz (yol) ilə gedəcəyik." deyərlər. Bəs ata-babaları heç nə dərk etməyib, düz yolla getməmişlərsə necə ?...
Ali-İmran Suresi, 118. Ayet: Ey iman gətirənlər! Özünüzdən başqaları sizi başdan çıxarmaq üçün heç nəyi əsirgəmədikləri halda siz onları özünüzə sirdaş etməyin. Onlar sizin bəlaya düçar olmanızı istəyirdilər. Düşmənçilikləri ağızlarından (çıxan sözlərdən) görünmüşdür. Onların ürəklərində gizlətdikləri şeylər isə daha böyükdür. Əgər dərk edirsinizsə, Biz ayələri sizə artıq bəyan etdik....
Nisa Suresi, 64. Ayet: Biz hər bir peyğəmbəri ancaq ona görə göndərdik ki, Allahın izni ilə ona itaət edilsin. Əgər onlar öz-özlərinə zülm edərkən yanına gəlib Allahdan bağışlanmalarını istəsəydilər və peyğəmbər də onlar üçün bağışlanma diləsəydi, onlar Allahın tövbə qəbul edən rəhmli olduğunu görərdilər....
Maidə Suresi, 83. Ayet: Peyğəmbərə nazil ediləni dinlədikcə, onların haqqı dərk etdiklərindən gözlərinin yaşardığını görürsən. Onlar deyərlər "Rəbbimiz! Biz iman gətirdik! Bizi də şahidlərin sırasına yaz....
Maidə Suresi, 106. Ayet: Ey iman gətirənlər! Əgər birinizə ölüm gələrsə, vəsiyyət edərkən aranızdan iki ədalətli şəxs və ya yolda ikən sizə ölüm müsibəti üz verərsə, sizdən olmayan iki nəfər aranızda şahid olmalıdır. Əgər şübhəniz varsa, onda namazdan sonra o iki nəfəri saxlayırsınız və onlar da "Lap yaxın qohumlara belə bunu [andı] heç bir qiymətə satmarıq və Allahın şəhadətini gizlətmərik, yoxsa biz günahkarlardan olarıq" - deyə Allaha and içirlər....
Rəd Suresi, 13. Ayet: Göy gurultusu Onun şəninə təriflər deyir, mələklər də Onun zəhmindən təriflər deyirlər. O, ildırım göndərərək (kafirlər) Allah barəsində mübahisə edərkən onlardan istədiyi kəsi bununla vurur. Axı O, şiddətli cəza verəndir....
Nəhl Suresi, 78. Ayet: Allah sizi analarınızın bətnlərindən hər şeydən xəbərsiz vəziyyətdə çıxartdı və O, sizə eşitmə, görmə və ürək [dərk etmək qabiliyyəti] verdi ki, bəlkə şükr edəsiniz....
Nəhl Suresi, 113. Ayet: Onlara özlərindən bir peyğəmbər gəldi. Onlar isə onu yalançı hesab etdilər, buna görə də haqsızlıq edərkən onları əzab yaxaladı....
Möminun Suresi, 80. Ayet: Həyat verən də, öldürən də Odur. Gecə-gündüzün dəyişməsi də Ona aiddir. Siz bir dərk etməzsinizmi?...
Rum Suresi, 52. Ayet: Axı sən ölüləri eşidən edə bilməzsən və dönüb gedərkən də karlara çağırışı eşitdirə bilməzsən....
Zuxruf Suresi, 38. Ayet: (Qiyamət günü) hüzurumuza gələndə isə o, (şeytana) deyəcək: "Kaş mənimlə sənin aranda gündoğandan günbatana qədərki uzaqlıq olaydı. Sən nə pis yoldaşsanmış!"...
Təhrim Suresi, 8. Ayet: Ey iman gətirənlər! Allaha səmimi ürəklə tövbə edin ki, bəlkə Rəbbiniz pisliklərinizi [günahlarınızı] örtə və sizi dibindən çaylar axan cənnət bağlarına daxil edə. O günü Allah peyğəmbəri və onunla birlikdə iman gətirənləri pərt etməz. Onların (iman) nuru önlərində və sağ tərəflərində gedərkən onlar: "Rəbbimiz, nurumuzu bizim üçün tamamla və bizi bağışla. Axı Sən hər şeyə qadirsən!" - deyərlər....
Qiyamə Suresi, 16. Ayet: (Cəbrayıl Quranı vəhy edərkən) onu tez öyrənmək üçün dilini oynatma (sən ancaq dinlə)....
Bəqərə Suresi, 9. Ayet: Allahı və inanmış kəsləri aldatmağa çalışırlar. Halbuki onlar, yalnız özlərini aldadırlar və bunu dərk etmirlər....
Bəqərə Suresi, 12. Ayet: Dqqətli olun! Şübhəsiz ki, onlar, qarışıqlıq/fəsad törədənlərdir, lakin bunu dərk etmirlər....
Bəqərə Suresi, 154. Ayet: Və Allah yolunda öldürülənlərə, "Ölülər" deməyin. Əslində onlar diridirlər. Lakin siz dərk etmirsiniz....
Bəqərə Suresi, 171. Ayet: Və bəzi kafirlərin [Allahın məbud və rəbb olduğunu bilə-bilə inkar edənlərin] halı, bağırtıdan-çığırtadan başqa bir şey eşitməyən şeylərin üstünə çoban kimi qışqıran/qarğa kimi çığıran kəsin halına bənzəyər; [onlar] kar, lal və kordurlar. Buna görə dərk edə bilmirlər də....
Bəqərə Suresi, 197. Ayet: Həcc/proqramlı ilahiyyat təhsili, məlum aylardır. Hər kim o aylarda həccə/proqramlı ilahiyyat təhsilinə başlasa və bunu özünə vacib etsə/mütləq bunu edəcəyəm desə, artıq həcc/proqramlı ilahiyyat təhsili müddətində qadına yaxınlaşmaq/pis söz söyləmək, günah işləmək və dava-dalaş etmək olmaz. Siz nə xeyir əməl işləsəniz, Allah onu bilər. Və azuqə tədarük edin. Şübhəsiz ki, ən xeyirli azuqə Allahın mühafizəsi altına daxil olmaqdır. Və ey dərk etmə qabiliyyəti olanlar! Mənim mühafizəm altına daxil o...
Bəqərə Suresi, 198. Ayet: Rəbbinizdən bir nemət istəməyiniz günah deyil. Ərəfatdan; təhsil qurumlarından çıxıb axın-axın gedərkən, Məşərülhəramda; toxunulmaz şüur qazanma mərkəzində dərhal Allahı yad edin. Və Onu, Onun sizə göstərdiyi kimi yad edin. Və siz bundan əvvəl həqiqətən azğınlardan idiniz....
Bəqərə Suresi, 239. Ayet: Amma əgər qorxulu bir mühitdəsinizsə, o zaman piyada və ya minik üstündə gedərkən; hərəkət halında qoruyun, yerinə yetirin. Sonra da əmin-amanlığa çatdıqda, Allahı, bilmədiyiniz şeyləri sizə necə öyrədibsə, o cür dərhal yada salın....
Bəqərə Suresi, 242. Ayet: Allah, dərk edəsiniz deyə ayələrini sizə beləcə bəyan edir....
Ali-İmran Suresi, 39. Ayet: Sonra Zəkəriyya, xüsusi kürsüdə dayanıb səlat edərkən [təhsil-təlimlə məşğul olarkən] xəbərçi ayələr ona: "Şübhəsiz ki, Allah sənə, Allah tərəfindən olan bir sözü təsdiq edən, ağa/bir rəhbər, iffətli bir peyğəmbər olaraq, əməlisalehlərdən Yəhyanı müjdələyir" deyə səsləndilər....
Ali-İmran Suresi, 44. Ayet: Bax bu, [sənin] hiss etmək imkanının olmadığı, keçmiş [zamanların] vacib xəbərlərindən sənə vəhy etdiyimiz [xəbərdir]. Və Məryəmə kim zamin olacaq deyə qələmlərini atdıqları zaman sən yanlarında deyildin. Onlar mübahisə edərkən də sən yanlarında deyildin....
Nisa Suresi, 97. Ayet: Öz-özlərinə haqsızlıq edərkən, keçmişdə etdikləri və etməli olduqları halda etmədikləri həqiqətən [bu iş üçün tapşırıq alan] qüvvələr tərəfindən bir-bir özlərinin yadına salınan kəslərin vəziyyətinə gəldikdə; tapşırıq almış qüvvələr: "Nə işdə idiniz?" deyərlər. Onlar: "Biz yer üzündə zəiflədilmiş kəslər idik" deyərlər. Tapşırıq almış qüvvələr: "Allahın torpağı geniş deyildimi ki, siz orada hicrət edəydiniz?" deyərlər. ...
Maidə Suresi, 103. Ayet: Allah; bəhirə, saibə, vəsilə və ham[#403] [adlı] heç bir şey nəzərdə tutmamışdır [buyurmamışdır]. Ancaq kafirlər [Allahın məbud və rəbb olduğunu bilə-bilə inkar edən kəslər], Allaha qarşı yalan düzüb-qoşub uydururlar. Və onların bir çoxu dərk etməz....
Ənam Suresi, 63. Ayet: De ki: "Siz, 'bizi bundan xilas edərsə, əlbəttə əvəzini ödəyənlərdən olacağıq' deyə gizlicə və yalvararaq Ona dua edərkən, qurunun və dənizin zülmətlərindən sizi kim xilas edir?"...
Ənam Suresi, 123. Ayet: Və Biz beləcə, hər bir şəhərin əyanlarını, orada hiylələr işlətsinlər deyə oranın günahkarları etdik. Halbuki onlar, pisliyi yalnız özlərinə edirlər, amma bunu dərk etmirlər....
Əraf Suresi, 169. Ayet: Beləliklə, onlardan sonra bir nəsil gələrək onların yerinə keçdi. Kitabın varisi oldular. Onlar bu dünyanın dəyərsiz qazancını alırdılar, "Gələcəkdə bizə məğfirət ediləcək/bizim günahlarımız bağışlanacaq" deyirdilər. Bunun kimi dəyərsiz bir mal onlara gəldikdə, onu da alırdılar. -Allaha qarşı doğrudan başqa şey danışmayacaqları barədə onlardan o kitabın təminatı alınmamışdırmı? Halbuki onda olanı oxuyub öyrənmişdilər. Axirət yurdu, Allahın mühafizəsi altına girən kəslər üçün daha xeyirlidir. Həl...
Tövbə Suresi, 87. Ayet: Geridə qalanlarla birgə olmağı seçdilər. Onların qəlblərinə damğa/möhür vuruldu. Artıq onlar yaxşıca qavrayıb dərk etməzlər....
Tövbə Suresi, 127. Ayet: Bir surə nazil olduqda, bir-birlərinə baxıb [deyirlər]: "Sizi görən kimsə varmı?" Sonra üz çevirib gedirlər. Həqiqətən, əməlli-başlı anlayıb dərk etməyən bir tayfa olmaları səbəbindən, Allah onların qəlblərini döndərmişdir....
Yunus Suresi, 16. Ayet: De ki: "Allah istəsəydi, mən Quranı sizə oxumazdım və Allah, Quranı sizə bildirməmiş olardı. Mən də Qurandan əvvəl həqiqətən içinizdə bir ömür yaşamışdım. Məgər dərk etmirsiniz?"...
Yunus Suresi, 22. Ayet: Allah, sizi quruda və dənizdə gəzdirəndir. Gəmilərə mindiyiniz vaxt, gəmilər öz içindəkiləri xoş bir külək vasitəsilə aparır. Sərnişinlər sevindikləri vaxt, şiddətli bir fırtına gəlib çatar, dalğalar hər tərəfdən gələr. Və onlar, hər tərəfdən əhatə olunduqlarını dərk etdikdə, dini Allah üçün pak tutanlar kimi Ona dua edərlər: "Bizi bundan xilas etsən, heç şübhəsiz, əvəzini ödəyənlərdən olarıq."...
Yunus Suresi, 39. Ayet: Əksinə, onlar elmini dərk edə bilmədikləri və ilk dəfə meydana çıxması özlərinə hələ gəlib çatmamış olan olan bir şeyi yalan hesab etdilər. Onlardan əvvəlkilər də belə təkzib etmişdilər. Bax gör, şirk qoşaraq səhv; öz zərərinə olan əməli işləyənlərin aqibəti necə olmuşdur....
Kəhf Suresi, 104. Ayet: Onlar, süni olaraq, gözəl əməl işlədiklərini zənn edərkən, dünyadakı işləri də boşa gedən kəslərdir."...
Kəhf Suresi, 110. Ayet: De ki: "Mən ancaq sizin kimi bir insanam. Mənə vəyh olunur ki, sizin məbudunuz tək olan məbuddur. Onun görə də, hər kimin Rəbbinə qovuşmağa ümidi varsa, saleh əməli işləsin və Rəbbinə bəndəlik edərkən, heç kimi [Rəbbinə] şərik qoşmasın."...
Məryəm Suresi, 78. Ayet: O inkarçı şəxs, bilməsi, dərk etməsi mümkün olmayan şeylər barədə bir məlumat sahibi oldu; yaxud da Rəhmanın [yaratdığı bütün canlılara dünyada çox mərhəmət edən Allahın] dərgahından bir vəd aldı?...
Ənbiya Suresi, 79. Ayet: Sonra da Biz, onu Süleymana dərhal yaxşıca dərk etdirdik. Və hamısına qanun və elm verdik. Davudla birlikdə Allahı nöqsan sifətlərdən pak tutsunlar deyə, dağları və quşları ram etdik/onları insanların istifadəsinə uyğun ölçülərdə yaratdıq. Və Biz edənik....
Nəml Suresi, 65. Ayet: De ki: "Qeybi; göylərdə və yerdə görünməyəni, eşidilməyəni, hiss edilməyəni, keçmişi, gələcəyi Allahdan başqa heç kim bilə bilməz. Və onlar, nə vaxt dirildiləcəklərini də dərk edə bilməzlər."...
Nəml Suresi, 84. Ayet: Və gəldikləri zaman, Allah deyəcək ki: "Siz Mənim ayələrimi/nişanələrimi/işarətlərimi, bilik baxımından onları dərk etmədiyiniz halda, təkzibmi etdiniz? Yaxud nə edirdiniz?"...
Qəsəs Suresi, 46. Ayet: Və Biz xitab edərkən, Tur dağının yanında da deyildin. Əksinə, səndən əvvəl xəbərdarlıq edən birini/bir peyğəmbər göndərmədiyimiz bir tayfaya xəbərdarlıq edəsən deyə öyüd-nəsihət alsınlar deyə, Rəbbindən bir rəhmət olaraq... orada olanları sənə bildirdik, səni peyğəmbər olaraq göndərdik....
Ənkəbut Suresi, 14. Ayet: Və and olsun ki, Biz Nuhu öz qövmünə elçi göndərdik, onların arasında əlli ili asan olmaqla neçə-neçə uzun və çətin illər boyunca qaldı. Nəhayət, onlar şirk qoşaraq səhv; öz zərərlərinə olan əməli işləməyə davam edərkən, tufan onları yaxaladı....
Ənkəbut Suresi, 43. Ayet: Və Biz, bu misalları insanlara çəkirik. Onları da yalnız alimlər dərk edər....
Səba Suresi, 11. Ayet: Geniş zirehlər düzəlt və düzəldərkən ölçüyə riayət et. -Siz də saleh əməl işləyin. Həqiqətən Mən nə etdiklərinizi ən yaxşı görənəm.-...
Səba Suresi, 14. Ayet: 14) Nə zaman ki, Biz onun ölümünü gerçəkləşdirdik; onun öldüyü barədə onlara ancaq əsasını yeyən yer üzü canlısı dəlalət etdi. Onun öldüyünü dərk etmələrinə, sadəcə əsasını yeyən yer canlısı/qurd səbəb oldu. Nə zaman ki üz üstü yerə yıxıldı, məlum oldu ki: "O yadlar bilmədikləri [şeyi, yəni] Süleymanın ölümünü bilmiş olsaydılar, o alçaldıcı əzab; həsrət, qürbət, əsarət içində, ağır işlər altında, zəncirə vurulmuş halda qalmazdılar."[#241]...
Yasin Suresi, 49. Ayet: Onlar ancaq bir-biriylə mübahisə edərkən, onları yaxalayan yeganə bir fəryadla qarşı-qarşıya qalacaqlar. ...
Sad Suresi, 43. Ayet: Və Biz ona, ailəsini və onlarla birgə olanların bir qatını da bəxş etdik ki, dərgahımızdan bir mərhəmət və dərk etmə qabiliyyəti olanlar üçün də bir ibrət olsun....
Sad Suresi, 69. Ayet: Onlar bir-biriylə mübahisə edərkən, mənim, ən uca şeylərin doldurulduğu anbara; Qurana dair bir məlumatım yox idi. ...
Zümər Suresi, 43. Ayet: Yoxsa onlar, Allahın altındakılardan özlərinə dəstəkçi, köməkçi, şəfaətçilər tapdılar? De ki: "Onlar heç bir şeyə qabir olmasalar və [heç bir şeyi] dərk etməsələr də belə edəcəksinizmi?"...
Zümər Suresi, 46. Ayet: De ki: "Ey göyləri və yeri yoxdan yaradan/parçalayan, görünməyəni, eşidilməyəni, hiss edilməyəni, keçmişi, gələcəyi və ağıl və duyğularla dərk edilən varlıqları bilən Allahım! Qulların arasında, ixtilafa düşdükləri şeylər barədə Sən hökm verəcəksən."...
Mömin Suresi, 47. Ayet: Və onlar, atəş içində bir-birləriylə mübahisə edərkən, zəif olanlar, özlərini yuxarı tutanlara deyərlər: "Şübhəsiz ki, bizlər sizə tabe olan kəslər idik. İndi siz bizdən, atəşin bir hissəsi dəf edə bilirsinizmi?" deyərlər....
Casiyə Suresi, 20. Ayet: Quran, insanlar üçün qəlblə dərkediş, tam yəqinliklə inanan qövm üçün bir yol göstərmə və mərhəmətdir....
Fəth Suresi, 15. Ayet: Siz qənimətləri almaq üçün gedərkən, o geri qalanlar: "Qoyun biz də sizin arxanızca gələk" deyəcəklər. Onlar Allahın sözünü dəyişdirmək istəyirlər. De ki: "Siz, qətiyyən bizimlə gələ bilməyəcəksiniz. Allah daha əvvəl belə buyurmuşdur." Sonra onlar deyəcəklər: "Əksinə, siz bizə paxıllıq edirsiniz" deyəcəklər. Əksinə, onlar, çox az şey istisna olmaqla, anlamırlar....
Haqqə Suresi, 12. Ayet: Şübhəsiz, Biz, sizə bir ibrət olması üçün və dərk edən qulaqlar bunu dərk edib yadda saxlasın deyə,...
Cin Suresi, 12. Ayet: Və həqiqətən, Allahı yer üzündə əsla aciz qoya bilməyəcəyimizi, qaçmaqla da Onu əsla aciz qoya bilməyəcəyimizi yaxşıca dərk etdik. ...
Müzzəmmil Suresi, 4. Ayet: bəzən də buna bir az əlavə et- ayağa qalx vəzifəni yerinə yetir. Sənə nazil edilməkdə olan Quranı təbliğ edərkən də yaxşıca nizama sal! ...